Podatek minimalny został wprowadzony w ramach tzw. „Polskiego Ładu”, jednak w trakcie 2022 r. Sejm zawiesił obowiązywanie przepisów dotyczących tej daniny na dwa lata. Tym samym podatnicy byli zwolnieni z zapłaty podatku za okres od 1 stycznia 2022 do 31 grudnia 2023 r. W związku z upływem okresu zawieszenia, 1 stycznia 2024 r. przepisy o minimalnym podatku dochodowym od osób prawnych zaczną efektywnie obowiązywać.
Podatek minimalny dotyczy spółek – podatników CIT opodatkowanych w Polsce od całości swoich dochodów oraz podatkowych grup kapitałowych, które poniosły stratę lub osiągnęły niski poziom dochodowości. Obowiązek zapłaty minimalnego podatku dochodowego występuje w odniesieniu do podatników CIT, którzy w roku podatkowym:
Przepisy ustawy o CIT przewidują, że obowiązek zapłaty podatku minimalnego nie dotyczy, m.in.:
Minimalny podatek wynosi 10% podstawy opodatkowania. Podstawą opodatkowania w podatku minimalnym ma być suma składająca się z poniższych trzech elementów:
Podatnicy mają również możliwość wyboru uproszczonej kalkulacji podatku minimalnego. W tym wypadku podstawę opodatkowania stanowi kwota odpowiadająca 3% wartości przychodów (innych niż z zysków kapitałowych) osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym. O wyborze tego sposobu ustalania podstawy opodatkowania podatnik informuje w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym dokonał takiego wyboru.
Podmioty podlegające pod regulacje, które dotyczą podatku minimalnego nie są zwolnione z podatku CIT należnego na zasadach ogólnych. Podatnicy mogą jednak pomniejszyć podatek minimalny o wartość „klasycznego” podatku dochodowego. Na rachunek właściwego urzędu skarbowego powinny wpłacić pomniejszony w ten sposób podatek minimalny w terminie przewidzianym dla podatku CIT. Podatnicy będą zobowiązani do wykazywania w zeznaniu podatkowym podstawy opodatkowania, dokonanych jej pomniejszeń, a także kwoty minimalnego podatku dochodowego.
Ważne: Kwotę zapłaconego za dany rok podatkowy minimalnego podatku dochodowego można odliczyć w kolejnych latach od „klasycznego” podatku dochodowego. Odliczenia można jednak dokonać w rocznym zeznaniu podatkowym wyłącznie za kolejne 3 lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, za który podatnik zapłacił minimalny podatek dochodowy.
Podatnicy podatku dochodowego z rokiem podatkowym równym kalendarzowemu minimalny podatek dochodowy zapłacą po raz pierwszy do 30 marca 2025 roku. Podatnicy z rokiem podatkowym innym niż kalendarzowy zapłacą minimalny podatek dochodowy na koniec 3 miesiąca od ostatniego miesiąca roku podatkowego, który rozpoczął się przed 1 stycznia 2024 roku (czyli w terminie złożenia przez nich deklaracji CIT-8).
Jeśli potrzebują Państwo naszego wsparcia w zakresie podatku minimalnego, jesteśmy do Państwa dyspozycji.
Plik w formacie PDF do pobrania tutaj.
Z dniem 31 grudnia 2023 r. ulega przedawnieniu prawo do odliczenia VAT naliczonego, które powstało we wcześniejszych latach.
31 grudnia 2023 r. ulega przedawnieniu:
Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w art. 86 ust. 10, 10d, 10e i 11, podatnik może, zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, obniżyć kwotę podatku należnego dokonując korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia podatku należnego. Korekta musi być dokonana nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Z ww. przepisu wynika, że podatek naliczony, co do którego prawo do obniżenia powstało w 2019 r., a w przypadku ICA i RCh w 2018 r., może zostać rozliczony poprzez korektę właściwej deklaracji i złożenie jej w Urzędzie Skarbowym najpóźniej do końca 2023 r.
Zgodnie z Ordynacją Podatkową (OP) przedawnienie następuje z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Oznacza to, że wszelkie zobowiązania powstałe z tytułu podatku należnego w roku 2018 (z wyłączeniem grudnia, dla którego termin płatności upływa w styczniu 2019 r.) przedawniają się z końcem 2023 r.
Termin przedawnienia podatku upływający 31 grudnia 2023 r. (niedziela) przesuwa się na poniedziałek 2 stycznia 2024 r. tj. pierwszy dzień roboczy.
Zalecamy weryfikację, czy wszystkie faktury dające prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony za powyżej wspomniane okresy zostały ujęte w rozliczeniach Klientów. Jednocześnie informujemy, iż w przypadku konieczności złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, wniosek ten należy złożyć do końca roku. Złożenie wniosku w kolejnym roku spowoduje jego odrzucenie (art. 79 OP).
Plik w formacie PDF do pobrania tutaj.
Rosnąca liczba innowacji technologicznych sprawia, że przedsiębiorstwa szukają sposobów na usprawnienie swoich procesów, zwiększenie efektywności i redukcję kosztów przy jednoczesnym dopasowaniu się do zmian w prawie.
Jednym z takich rozwiązań jest wykorzystanie e-fakturowania do automatyzacji procesu obiegu i księgowania faktur zakupu. Jakie konkretne korzyści dla przedsiębiorstw można wskazać?
Automatyzacja procesu obiegu i księgowania faktur zakupu wymaga odpowiednich zabezpieczeń, takich jak bezpieczeństwo przetwarzanych danych oraz zabezpieczenia przed nieautoryzowanym dostępem. Należy dokładnie przeanalizować obowiązujące w firmie procesy biznesowe oraz uwzględnić w nich obligatoryjne wymagania prawne wynikające z powstania KSeF-u.
Schema Fa(2), czyli ustrukturyzowane elementy faktury zawiera także nieobowiązkowe dodatkowe pola, w których można wykorzystać skróty, opisy, ciągi znaków ustalone z kontrahentem, aby móc łatwo skategoryzować faktury wedle potrzeb.
Konieczne będzie zadbanie o jakość podawanych danych, aby były zgodne z formatami akceptowanymi przez schemat e-faktury. Końcowym plikiem, który zostaje przesłany do KSeFu jest plik w formacie XML. Ponieważ XML tworzony jest według określonej struktury logicznej, podanie np. daty w nieodpowiednim formacie (regułą jest YYYY-MM-DD) spowoduje odrzucenie faktury przez system.
Na rynku dostępne są rozwiązania, które pomagają wprowadzać dane w bardziej przyjaznym formacie pliku excelowego. Istnieje możliwość uzupełnienia i wysłania wielu faktur jednocześnie, a także natychmiastowe przeprowadzenie testów technicznych i logicznych. Funkcjonalność ta zwraca informację czy dane zostały poprawnie wprowadzone oraz czy i ewentualnie, gdzie znajdują się nieprawidłowości.
Istnieją na rynku również rozwiązania integrujące KSeF z systemami przeznaczonymi do obiegu faktur kosztowych oraz ich księgowania. Wraz z przyjaznym interfejsem, regułami podziału faktur i rozszerzonymi opcjami wyszukiwania zmiany procesowe na obieg faktur połączony z KSeF może być zmianą na plus w przedsiębiorstwie.
Zmiany nie są jednak duże. Na chwile obecną obowiązkowy KSeF nie zastąpi obowiązku przesyłania pliku JPK do urzędu skarbowego. Wynika to głównie z faktu, iż nie wszystkie informacja podatkowe będą zbierane przez system KSeF i nie dałoby się na ich podstawie wygenerować prawidłowego rozliczenia VAT (np. faktury dla konsumentów, nie będą wystawiane w KSeF).
Przede wszystkim będzie to numer identyfikujący fakturę w KSeF. Obok numeru faktury nadanego przez samego podatnika, faktura będzie oznaczona dodatkowym numerem KSeF jeśli oczywiście taki zostanie on jej nadany.
Projekt zakłada, że podatnicy zobowiązani do korzystania z KSeF będą musieli oznaczać faktury wystawione w czasie awarii KSeF lub gdy z przyczyn leżących po stronie podatnika nie będzie możliwości wystawienia faktury ustrukturyzowanej specjalnym oznaczeniem „OFF” w JPK.
W przypadku, gdy podatnik nie będzie miał obowiązku wystawienia faktury w KSeF, a faktura zostanie wystawiona elektronicznie lub papierowo bez użycia systemu oznaczona zostanie przez podatnika symbolem „BFK”.
Rozporządzenie zostanie też dostosowane do zmian w zakresie terminów zwrotu VAT tzn.:
W projekcie przewidziano także drobne zmiany dostosowujące.
Pomimo wielu wątpliwości związanych z obligatoryjnym stosowaniem faktur ustrukturyzowanych w ramach KSeF, w Polsce stanie się to faktem 1 lipca 2024 roku.
Podatnicy od początku pojawienia się KSeF (dobrowolne stosowanie jest możliwe od 1 stycznia 2022 roku) mierzą się z wieloma wyzwaniami. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że temat dotyczy tylko formatu faktur elektronicznych, jednak szybko okazuje się, że przygotowanie i wprowadzenie KSeF oznacza pogłębioną analizę procesów wewnętrznych w organizacji podatnika w zakresie wystawiania i odbierania faktur, komunikacji z kontrahentami, gromadzenia danych, ponadto zaangażowanie działu IT w zakresie rozwiązań informatycznych oraz przeszkolenie pracowników.
Oprócz powyższego, w odniesieniu do naszych klientów – zarówno podmiotów z siedzibą w Polsce jak i podmiotów zagranicznych zarejestrowanych w Polsce tylko dla celów VAT, pojawia się kilka kwestii merytorycznych, które również wymagają przeanalizowania i przygotowania.
Obligatoryjne stosowanie KSeF będzie dotyczyło podatników zagranicznych, nieposiadających siedziby w Polsce, ale posiadających FE w Polsce, które uczestniczy w dostawie towarów lub świadczeniu usług. Biorąc pod uwagę jak wciąż kontrowersyjnym tematem jest kwestia posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, wątpliwości w tym zakresie obejmą także obligatoryjne stosowanie KSeF.
Zapoznanie się z kryteriami, które jednak na przestrzeni lat podlegają zmianie w toku praktyki organów podatkowych oraz sądów administracyjnych, pozwoli określić ryzyko posiadania FE w Polsce i podjęcie decyzji o stosowaniu KSeF (nawet w formie fakultatywnej) lub nie.
Z punktu widzenia podmiotów zagranicznych zarejestrowanych w Polsce tylko dla celów VAT, korzystających z KSeF (obligatoryjnie lub fakultatywnie), należy wziąć pod uwagę to, że nie wszystkie transakcje będą dokumentowane w systemie KSeF. Dotyczy to chociażby transakcji WNT i importowych.
Ponadto, aby prawidłowo wypełnić deklarację JPK-VAT podatnicy muszą uwzględnić także dane z innych źródeł – jak na przykład kasy fiskalne, sprzedaż fakturowana na rzecz osób fizycznych (konsumentów) czy faktury otrzymane od podmiotów nie stosujących KSeF.
Oznacza to konieczność ewidencjonowania danych z różnych źródeł i agregowania ich do deklaracji JPK-VAT.
Fakturowanie w systemie KSeF oznacza pojawienie się dodatkowych dat, które należy prawidłowo rozróżnić, żeby rozliczenie VAT było poprawne.
Kluczowa, z punktu widzenia VAT, jest data zidentyfikowana w momencie wysyłki pliku xml z fakturą do KSeF. Jeśli system nie odrzuci faktury, zostanie jej nadany numer KSeF i to jest moment, kiedy faktura wchodzi do obiegu prawnego. Ta data jest widoczna na dokumencie UPO.
Niemniej jednak, w przypadku awarii systemu KSeF bądź przy przeliczaniu kwot wyrażonych w walucie obcej, znaczenie dla VAT będzie miała data wystawienia faktury wypełniona przez podatnika w procesie przygotowywania danych do faktury ustrukturyzowanej.
Jednolita struktura faktury i platforma zaproponowane przez Ministerstwo Finansów dają kilka znaczących korzyści (natychmiastowych i długoterminowych) dla podmiotów zobowiązanych do ich stosowania.
Zintegrowanie systemu księgowego z systemem KSeF pozwala na łatwe i szybkie wystawianie faktur według jednego formatu z jednoczesnym wyeliminowaniem błędów oraz ryzykiem „zagubienia” faktury. Zwiększa bezpieczeństwo przesyłania danych, ponadto ułatwia archiwizację i przechowywanie przez okres wymagany przez przepisy podatkowe.
Ważnym aspektem jest także zwiększenie efektywności w procesie wystawiania i otrzymywania faktur oraz brak dodatkowych kosztów związanych z drukowaniem, wysyłaniem i przechowywaniem papierowych faktur.
Obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych oznacza także zwolnienie z obowiązku przekazywania plików JPK_FA na żądanie urzędu.
W ramach przygotowania do stosowania KSeF podatnik powinien dokonać przeglądu obecnie stosowanych procesów wystawiania i otrzymywania faktur w swojej organizacji. Najważniejsze wydaje się zapewnienie dostępu do wszystkich danych wymaganych w schemacie faktury ustrukturyzowanej. Wszelkie braki w zakresie tych danych mogą prowadzić do aktualizacji procesów zakupu i sprzedaży. Oczywiście będzie to wymagało wprowadzenia rozwiązań informatycznych lub rozszerzenia funkcjonalności narzędzi już istniejących.
Podstawowym terminem zwrotu VAT jest 60 dni liczone od dnia złożenia deklaracji JPK_VAT. Skrócenie tego terminu do 40 dni będzie miało pozytywy wpływ na płynności finansową podatnika. Będzie to możliwe jednak po spełnieniu warunków wymienionych w art. 87 ust. 5b ustawy o VAT, czyli:
Dyrektywa Faster, nad którą obecnie pracuje Komisja Europejska, obejmuje przepisy w zakresie procedury mającej na celu zapewnienie ulgi w nadmiernym podatku u źródła, który może zostać pobrany przez państwo członkowskie od dywidend z akcji w obrocie publicznym oraz, w stosownych przypadkach, od odsetek od obligacji w obrocie publicznym wypłacanych zarejestrowanym właścicielom, którzy mają rezydencję podatkową poza tym państwem członkowskim.
W projekcie Dyrektywy wskazano, że „nadmierny podatek u źródła” należy rozumieć jako różnicę między kwotą podatku u źródła pobieranego przez państwo członkowskie od wypłat dywidend lub odsetek z papierów wartościowych na rzecz właścicieli niebędących rezydentami przy zastosowaniu ogólnej stawki krajowej a niższą kwotą podatku u źródła stosowaną zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania lub szczególnymi przepisami krajowymi (stawką obniżoną lub zwolnieniem przewidzianym przez przepisy o CIT lub umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania).
Ważne: Wydaje się zatem, że przepisy Dyrektywy będą mieć ograniczony zakres i będą miały znaczenie przede wszystkim dla inwestorów inwestujących w spółki notowane na giełdzie oraz papiery wartościowe.
Niektóre zmiany, które wprowadzone mają być przez Dyrektywę, mogą dotyczyć wszystkich podatników, a nie tylko uczestników obrotu regulowanego. Opublikowany projekt wniosku zakłada ustanowienie wspólnego cyfrowego certyfikatu rezydencji podatkowej. Cyfrowe certyfikaty rezydencji podatkowej mają zawierać wspólną treść, niezależnie od wydającego państwa członkowskiego, tj. państwa członkowskiego rezydencji podatkowej.
W projekcie wskazano, że Rozdział II Dyrektywy (dotyczący cyfrowych certyfikatów) ma zastosowanie do wszystkich państw członkowskich w odniesieniu do wszystkich osób, które do celów podatkowych są rezydentami w ich jurysdykcji. Jak najbardziej zasadne wydaje się oczekiwanie ustanowienia wspólnego cyfrowego certyfikatu rezydencji jako mechanizmu generalnego, który miałby zastosowanie również m.in. do wypłat z tytułu należności licencyjnych czy należności wypłacanych poza obrotem publicznym.
Projektowane przepisy zakładają, że państwa członkowskie będą zobowiązane do wydania cyfrowego certyfikatu rezydencji podatkowej w ciągu jednego dnia, o ile otrzymają określony zestaw informacji i pod warunkiem, że nie wystąpią żadne wyjątkowe okoliczności uzasadniające opóźnienie.
Z uwagi na znaczące różnice w formie i treści występujące w certyfikatach rezydencji wydawanych przez różne państwa członkowskie UE, idę ujednolicenia formy, treści i zasad wystawiania certyfikatów rezydencji na poziomie unijnym oraz skrócenia okresu ich uzyskiwania przez zainteresowane podmioty należy ocenić pozytywnie.
Wniosek zakłada także utworzenie krajowego rejestru certyfikowanych pośredników finansowych. Aby skorzystać z procedur w zakresie ulg w podatku u źródła, które stanowią podstawę dyrektywy, inwestorzy będą musieli mieć możliwość współpracy z pośrednikami finansowymi certyfikowanymi do świadczenia tych usług. Dyrektywa określa również warunki rejestracji, procedury rejestracji i skreślenia z rejestru certyfikowanych pośredników finansowych (CFI).
Na certyfikowanych pośredników finansowych zostaną nałożone określone obowiązki sprawozdawcze. We wniosku o wydanie Dyrektywy wskazano, że informacje przekazywane administracji podatkowej mają umożliwiać ustalenie tożsamości inwestora końcowego i jego potencjalnego uprawnienia do obniżonej stawki podatku u źródła.
W naszej opinii istnieje ryzyko, że dodanie kolejnego podmiotu do obsługi podatku u źródła oraz konieczność spełnienia określonych wymogów do uznania za certyfikowanego pośrednika finansowego może utrudnić, przedłużyć i zwiększyć koszt całego procesu (zwłaszcza uwzględniając ponadnormatywne wymagania odnośnie kryterium „rzeczywistego właściciela” oraz prowadzenia „rzeczywistej działalności gospodarczej” prezentowane przez polską administrację podatkową i przedstawione m.in. w projekcie objaśnień Ministerstwa Finansów z 25 września 2023 r. dotyczących poboru podatku u źródła).
We wniosku przewidziano dwa systemy ulg związane z podatkiem u źródła, tj. system ulg u źródła oraz system szybkiego zwrotu.
W ramach systemu ulg u źródła prawidłową kwotę podatku ma naliczać podmiot pobierający podatek u źródła w chwili wypłaty dywidendy/odsetek. Obniżona stawka podatku lub zwolnienie z podatku ma być więc stosowana bezpośrednio w chwili wypłaty.
W ramach systemu szybkiego zwrotu podatek ma być potrącany według wyższej stawki stosowanej w państwie źródła, ale nadwyżkę podatku zwraca się następnie w ustalonych ramach czasowych wynoszących maksymalnie 25 dni od dnia złożenia wniosku lub od dnia wywiązania się z obowiązku sprawozdawczego, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza. Powinno to nastąpić w terminie 50 dni kalendarzowych od daty płatności.
Tomasz Śliwiński, Senior Tax Specialist
Zarówno w systemie ulg u źródła oraz systemie szybkiego zwrotu odpowiednimi podmiotami w procedurach byłyby CFI działające w imieniu swoich inwestorów. Pomysł 25-dniowego terminu zwrotu można uznać za bardzo korzystny, niemniej jednak naszym zdaniem w warunkach polskich, bez stworzenia wyczerpującej listy wymagań do uznania przez organy podatkowe, że dochowane należytej staranności płatnika i warunki do stosowania preferencji są spełnione, jest on mało realny.
Projekt zakłada, że Państwa członkowskie będą zobowiązane stosować przepisy Dyrektywy od 1 stycznia 2027 r. O postępach prac będziemy informować na bieżąco.
E-faktura. Zagadnienie, które przez ostatnie miesiące budzi wiele kontrowersji wśród podatników i firm konsultingowych. Klucz do globalnej digitalizacji rozliczeń podatkowych. Już wkrótce zastąpi tradycyjne faktury VAT – zarówno te papierowe, jak i te przesyłane elektronicznie w dowolnej formie pomiędzy podatnikami, czy to w formacie PDF, czy w formie skanu.
E-fakturowanie to bowiem nic innego jak elektroniczna wymiana faktur w ustrukturyzowanym formacie pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Polska nie jest jedynym państwem wprowadzającym regulacje w tym zakresie. E-faktura ma zasięg międzynarodowy i dotyczy nie tylko państw członkowskich Unii Europejskiej, które wiążą w tym zakresie postanowienia Dyrektywy 2014/55/EU, ale również takich krajów jak Brazylia, czy Korea Południowa.
Na świecie wyróżnia się dwa główne modele e-fakturowania. Pierwszy z nich to „post-audit”,w którym przedsiębiorcy wystawiają, przesyłają i przechowują faktury elektroniczne za pomocą różnych systemów elektronicznych, niemniej jednak odbywa się to bez pośrednictwa organów podatkowych, które ewentualnej weryfikacji tychże dokumentów mogą dokonywać w dowolnym czasie, często jednak w ograniczonym zakresie.
Znacznie szerszym pod względem kontroli ze strony organów państwa jest tzw. „clearance model”, w którym uczestniczą trzy podmioty – sprzedawca, administracja skarbowa i nabywca. W ramach tego modelu przedsiębiorcy korzystają z systemów rządowych.
E-faktura musi mieć format ustandaryzowany, a bardzo często przed jej wysyłką do kontrahenta konieczne jest uzyskanie akceptacji organów podatkowych, a samej fakturze nadawany jest unikatowy numer. Zdarza się nawet, że faktura wystawiana jest przez sam organ podatkowy w imieniu sprzedawcy, po dostarczeniu przez niego niezbędnych danych. Dzięki takim narzędziom, administracja skarbowa posiada pełną kontrolę nad procesem e-fakturowania każdego zobowiązanego podatnika w tzw. czasie rzeczywistym. Takie rozwiązanie staje się coraz bardziej popularne w krajach europejskich, takich jak chociażby Włochy, Francja, czy Polska.
Wdrożenie takiego modelu wiąże się z pełną transparentnością rozliczeń podatników korzystających z e-fakturowania – krajowe organy podatkowe zyskują nowe narzędzia kontrolne służące lepszej wykrywalności przestępstw i nadużyć skarbowych. W konsekwencji urząd skarbowy posiada bardzo szerokie informacje zarówno o fakturach sprzedażowych, jak i zakupowych każdego podatnika. Dla samych użytkowników systemów, czyli przedsiębiorców nie musi oznaczać to wyłącznie negatywnych konsekwencji.
E-fakturowanie wprowadzone w danej organizacji to zredukowanie kosztów wysyłki i przechowywania papierowych faktur (rozwiązanie również bardziej eko!), eliminacja błędów ludzkich, a także usprawnienie i ujednolicenie procesu przekazywania faktur kontrahentom. W dłuższej perspektywie, model clearance ma pozwolić całkowicie wyeliminować deklaracje VAT, co jednak będzie możliwe przy wprowadzeniu e-faktur w formie obligatoryjnej dla wszystkich podatników.
Organy legislacyjne poszczególnych państw pracują bardzo intensywnie nad nowymi przepisami wyznaczając jednocześnie ramy czasowe oraz zakres podmiotów objętych obowiązkiem e-fakturowania, który rozpatrywany jest na różnych płaszczyznach, zarówno w ramach transakcji B2B, ale także B2G, czy B2C. Polska dołączy do grona państw z obowiązkowym e-fakturowaniem pomiędzy przedsiębiorcami (B2B) od 1 lipca 2024 roku.
Zmiany te dotyczą m.in. osób odpowiadających za podpisanie deklaracji TPR, a także połączenia oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych z deklaracją TPR w jeden dokument.
Przed wprowadzeniem zmian, oddzielnie składano oświadczenie o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych i deklarację TPR. Oświadczenie było zwykle podpisywane przez wszystkich członków zarządu (zgodnie z reprezentacją), zaś deklarację TPR mogła podpisać jedna osoba upoważniona do składania deklaracji w imieniu spółki.
Obecnie oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych jest częścią deklaracji TPR. Może ona zostać podpisana przez:
Nowelizacja przepisów spowodowała, że od 1 stycznia 2022 roku podatnik może złożyć informację TPR za pośrednictwem pełnomocnika. Jeśli spółka chciałaby złożyć deklarację w taki sposób Ustawa wymaga, aby pełnomocnikiem była osoba posiadająca uprawnienia adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub biegłego rewidenta.
KR Group oferuje kompleksowe wsparcie zarówno w przygotowaniu deklaracji TPR, jak również jej złożeniu, będąc uprawnionym pełnomocnikiem.
Plik w formacie PDF do pobrania tutaj.
Ustawodawca doprecyzował, że obowiązek korzystania z KSeF dotyczyć będzie jedynie zagranicznych podatników z FE w Polsce, którzy uczestniczą w transakcjach, w wyniku których wystawiana jest faktura. Podatnik posiadający na terytorium Polski FE, ale wystawiający fakturę w ramach innych operacji gospodarczych nie związanych z tym FE, nie będzie musiał stosować KSeF, chyba że dobrowolnie wybierze tę opcję.
Pozornie kwestia wydaje się być dosyć jasna. Tymczasem, gdy podatnik zacznie analizować swoja sytuację, lawinowo rośnie lista pytań. Czy FE na pewno znajduje się na terytorium Polski? Czy czynności w nim wykonywane podlegają obowiązkowemu fakturowaniu w KSeF?
Niestety są to kwestie, do których sam ustawodawca ma wątpliwości. W pierwotnej wersji projektu ustawy wprowadzającej KSeF, rejestr podatników VAT (tzw. biała lista) miał zawierać informacje o FE. Jednak w ostatecznej wersji ustawy przepisy te zostały zlikwidowane.
Sytuację utrudnia fakt, że ustawodawca przewidział dotkliwe kary finansowe w przypadku naruszenia obowiązku wystawienia faktury przy użyciu KSeF. W trakcie konsultacji nad nowym projektem Ministerstwo Finansów wskazało, że przygotuje wytyczne w sprawie określania FE. Niestety, biorąc pod uwagę dotychczas wydawane wytyczne należy założyć, że pozostanie wiele nierozwiązanych wątpliwości, a ich rozstrzygnięcie będzie leżeć po stronie podatników. Trudno na tym etapie stwierdzić jaką formę mogą przybrać te wytyczne tj., objaśnień podatkowych, które mają ochronną moc prawną dla podatników, którzy się do nich zastosują, czy też wyjaśnień, które nie będą miały takiej mocy. Ponadto trudno powiedzieć kiedy, jeśli w ogóle, takie wytyczne się pojawią.
Tymczasem, do 1 lipca 2024 r. tj. wejścia w życie obowiązkowego KSeF nie zostało już wiele czasu, a problem może dotyczyć wielu zagranicznych podatników.
Poniżej przedstawimy Państwu kilka wskazówek, które należy wziąć pod uwagę ustalając czy FE jest na terytorium Polski.
Polskie przepisy nie definiują pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Zostało one zdefiniowane w art. 11 ust. 1 unijnego rozporządzenia 282/2011 (dalej rozp. 282/2011). Jako „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” należy rozumieć dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Ważne: Fakt posiadania numeru identyfikacyjnego VAT nie jest wystarczający, by uznać, że podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w danym kraju.
Przy wykładni pojęcia „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej”, odwołując się do orzeczeń TSUE, należy wskazać, że ww. miejsce posiada odpowiednią strukturę w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, niezbędną do prowadzenia działalności gospodarczej. Warto też wskazać, że skala prowadzonej działalności gospodarczej pozwala na uznanie, że działalność podatnika w tym miejscu nie jest prowadzona w sposób okresowy, ale w sposób samodzielny w stosunku do działalności siedziby przedsiębiorstwa.
Zdefiniowanie pojęcia FE w ww. rozporządzeniu niestety nie rozwiązuje wszystkich wątpliwości. Definicja ta pozostaje niejasna i wymaga ciągłej interpretacji zarówno na poziomie UE jak i krajowym. Wielokrotnie w tych sprawach wypowiadał się TSUE, także sądy krajowe poszczególnych państw członkowskich UE oraz fiskus. Niestety instrukcje zawarte w ww. orzeczeniach często powodują zmiany w podejściu do tego problemu powodując niepewność prawną podatników w tym zakresie.
W pierwszej kolejności stałe miejsce prowadzenia działalności powinno się charakteryzować pewnym określonym stopniem zaangażowania, który pozwala na uznanie, że działalność jest prowadzona w tym miejscu nie w sposób przemijający, czy też okresowy. Konieczna jest zatem pewna określona minimalna skala działalności, która stanowi zewnętrzną oznakę, że działalność w tym miejscu prowadzona jest stale. Najczęściej jest to personel oraz aktywa rzeczowe zgromadzone w tym stałym miejscu służące prowadzeniu działalności.
Jeśli działalność prowadzona w danym państwie UE, mimo zaangażowania poważnych środków osobowych i rzeczowych, ma charakter projektowy, tzn. po jego zakończeniu środki te zostaną wycofane, nie można wówczas mówić o nieprzemijającym ich charakterze. Taka działalność nie powoduje powstania FE. Jednocześnie do przyjęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie nie jest konieczne posiadanie własnego zaplecza personalnego i technicznego. Podatnikowi musi jednak przysługiwać - na podstawie wymogu wystarczającej stałości miejsca działalności - porównywalna kontrola nad zapleczem personalnym i technicznym.
W tym zakresie aktualne jest orzecznictwo TSUE, m.in. wyrok C-168/84 Gunter Berkholz, C-231/94 Faaborg-Gelting Linien A/S, C-190/95 ARO Lease By, C-260/95 Commissioners of Customs and EB. Sp. z o.o.cise v. DFDS A/S, C-390/96 Lease Plan LuB. Sp. z o.o., jak również C-605/12 Welmory Sp. z o.o.
Po drugie, infrastruktura techniczna i zaangażowanie osobowe muszą pozostawać w ścisłym związku z dokonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu. Zatem koniecznym jest dla uznania za stałe miejsce prowadzenia działalności, aby to miejsce nie tylko wykorzystywało towary i usługi, lecz także samo mogło wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu.
Jako kolejny warunek, prowadzona działalność musi charakteryzować się niezależnością np. na poziomie decyzyjnym, od pozostałej działalności tego podmiotu np. w państwie jego siedziby. Nie może to być, np. działalność pomocnicza w stosunku do głównego przedmiotu działalności prowadzonej w innym państwie. W wyroku w sprawie C-190/95 (ARO Lease BV), TSUE stwierdził, że stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej musi mieć możliwość prowadzenia działalności w sposób niezależny. Oznacza to, zdaniem TSUE, że takie stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej musi mieć możliwość (i) sporządzania umów, bądź (ii) podejmowania decyzji o charakterze zarządczym (por. pkt 19 wyroku).
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na orzeczenia TSUE C-333/20 z 7 kwietnia 2022 r., w którym TSUE stwierdził, że „Artykuł 44 dyrektywy Rady 2006/112/WE (…) należy interpretować w ten sposób, że spółka mająca siedzibę w jednym państwie członkowskim nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim ze względu na to, iż posiada tam spółkę zależną, która na podstawie umów udostępnia jej zaplecze techniczne i personalne, za pomocą których świadczy ona, na zasadach wyłączności, usługi marketingowe, regulacyjne, reklamowe i reprezentacji, mogące mieć bezpośredni wpływ na wielkość sprzedaży”. Ponadto, TSUE orzekł, że to samo zaplecze personalne nie może być wykorzystywane jednocześnie do świadczenia i odbioru tych samych usług.
Jednocześnie, w wyroku C-232/22 z dnia 29 czerwca 2023 r. TSUE orzekł, że „podatnik będący usługobiorcą, którego siedziba działalności gospodarczej znajduje się poza Unią, nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w państwie członkowskim, w którym ma siedzibę podmiot świadczący dane usługi, pod względem prawnym odrębny od tego usługobiorcy, jeżeli nie posiada on tam odpowiedniej struktury w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, która może stanowić to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, i to nawet wówczas, gdy podatnik świadczący usługi wykonuje na rzecz tego podatnika będącego usługobiorcą, w wykonaniu wyłącznego zobowiązania umownego, usługi w postaci produkcji z materiałów powierzonych oraz szereg świadczeń akcesoryjnych lub uzupełniających, które przyczyniają się do działalności gospodarczej podatnika będącego usługobiorcą w tym państwie członkowskim”.
Warto również zwrócić uwagę na orzecznictwo krajowe.
Przykładowo, w wyroku z dnia 22 października 2021 r., sygn. I FSK 1519/19, NSA odwołując się do orzecznictwa TSUE oraz orzecznictwa krajowego wskazał, że:
Kary za niewystawienie faktury mają wynosić do 100% kwoty podatku VAT zawartego na fakturze. Tym samym kara będzie miarkowana, a nie określona na stałe na 100% kwoty VAT.
Najprostszym sposobem zminimalizowania tego ryzyka dla podmiotów, które nie mają pewności co do posiadania FE w Polsce, byłoby skorzystanie z fakultatywnej możliwości wystawiania faktur w KSeF. Oczywiście wiąże się to z koniecznością dostosowania swoich procesów wewnętrznych oraz systemów księgowych i informatycznych.
Inną możliwością, jest wdrożenie instytucji jaką jest samofakturowanie, w którym nabywca towaru sam wystawia fakturę w imieniu sprzedawcy. Rozwiązanie to jednak może być skierowane wyłącznie do niektórych podmiotów, które mają raczej stałych odbiorców i wszyscy zgodziliby się na zawarcie umowy o samofakturowanie.
Kolejną opcją jest wystąpienie do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej w tym zakresie. Należy jednak pamiętać, że proces uzyskania interpretacji co do zasady wynosi 3 miesiące, ale w skrajnych przypadkach np. w sytuacji sporu przed sądem może wynieść nawet kilka lat.
Kolejnym powodem, dla którego ważne jest ustalenie czy posiadamy FE w Polsce, jest fakt, że sprzedawca nie będzie miał obowiązku przekazania nam faktury w dotychczasowy sposób (np. mailem, listem itp.), jeśli posiadamy FE w Polsce uczestniczące w tych transakcjach. W takiej sytuacji problem będą mieli zarówno sprzedawcy jak i nabywcy. Ci pierwsi mogą mieć problem z formą w jakiej powinni przekazać fakturę, ci drudzy natomiast mogą nie wiedzieć, że ją otrzymali. To w sposób oczywisty może zakłócać procesy prawidłowego raportowania VAT w deklaracjach VAT. Może się np. zdarzyć sytuacja, że przegapimy termin do odliczenia VAT nie mając świadomości o otrzymaniu faktury w KSeF lub np. możemy nie wiedzieć o otrzymaniu korekty faktury w KSeF. W takich sytuacjach, będziemy musieli po upływie dozwolonych terminów rozliczenia wrócić do deklaracji VAT w celu ich skorygowania.
Jak widać, problem ustalenia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski nie może być bagatelizowany. Ze względu na bliski termin wprowadzenia KSeF, zachęcamy do przeanalizowania swojej sytuacji pod kątem FE i podjęcia jak najlepszych środków minimalizujących ryzyko, żeby uniknąć problemów w tym zakresie.
Firmy, które posiadają instalację fotowoltaiczną i wprowadzają wytworzoną energię do sieci energetycznej z instalacji, a są podatnikami VAT, muszą uważnie spojrzeć na przyjęty system rozliczeń z zakładem energii elektrycznej dla celów księgowo-podatkowych.
Przykładowo, w systemie rozliczeń określonym jako tzw. net-billing, wprowadzonym w wyniku zmiany ustawy o odnawialnych źródłach energii (w skrócie: ustawa o OZE), pojawia się kwestia podatkowego rozliczenia kwoty wskazywanej na fakturach od dostawcy energii jako pomniejszenie kwoty do zapłaty określanej często na fakturach jako depozyt prosumencki w świetle polskich przepisów o podatku VAT.
W wydawanych obecnie interpretacjach indywidualnych przepisów podatkowych w zakresie VAT, przy rozliczeniu w tzw. systemie net-billingu wprowadzonym w ustawie o OZE, organ interpretacyjny prezentuje stanowisko, że spółka będąca czynnym podatnikiem VAT, w której występują takie kwoty pomniejszające kwoty brutto do zapłaty wynikające ze stanu depozytu energii z fotowoltaiki działa jako podatnik VAT, a poprzez wprowadzanie energii do sieci energetycznej będzie dokonywać na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy VAT, co oznaczałoby jej opodatkowanie podatkiem VAT.
Stanowisko takie zostało potwierdzone w szeregu interpretacji indywidualnych m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 30 maja 2023 r. o sygn. 0114-KDIP4-1.4012.164.2023.1.BS, w której organ podatkowy wskazał, że:„W konsekwencji Państwo jako prosument - czynny podatnik VAT, poprzez wprowadzanie energii do sieci energetycznej dokonują na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy. Okoliczność wzajemnego kompensowania zobowiązania prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego i tego przedsiębiorstwa wobec prosumenta (co wynika z art. 4c ust. 3 ustawy o OZE), pozostaje bez wpływu na określenie odpłatnego charakteru dokonywanej przez Państwa dostawy energii elektrycznej wytworzonej w Państwa mikroinstalacji.”
Przedsiębiorca będący prosumentem i podatnikiem VAT czynnym, który dokonuje w systemie net-billingu odpłatnej dostawy energii z OZE na rzecz firmy energetycznej, zobowiązany jest do wystawienia faktury VAT z tego tytułu, co powinno nastąpić najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. Obowiązek podatkowy w związku z realizowaną dostawą powstanie w momencie wystawienia faktury. Jeżeli jednak taki przedsiębiorca nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem (tj. po upływie terminu płatności), obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu płatności.
W celu określenia podstawy opodatkowania VAT dla spółki będącej podatnikiem VAT wytwarzającej energię elektryczną w instalacji OZE należy wartość należną prosumentowi ustaloną jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez spółkę po zbilansowaniu godzinnym oraz rynkowej ceny energii elektrycznej pomniejszyć o kwotę podatku VAT należnego. Wartość na fakturach od firmy energetycznej prezentowana jako kwota pomniejszająca z tytułu rozliczenia energii wprowadzonej do sieci z instalacji OZE stanowi kwotę brutto (z VAT). Powyższe stanowisko zostało wyrażone m.in. w interpretacji indywidualnej z 12 stycznia 2023 o sygn.0114-KDIP4-1.4012.417.2022.1.APR.
Z uwagi na konieczność przeanalizowania stosowanego w danej firmie modelu rozliczeń w sytuacji posiadania instalacji fotowoltaicznej wykorzystywanej w działalności gospodarczej, w razie wątpliwości lub pytań zapraszamy do kontaktu z działem podatkowym KR Group.
Na fakturach dokumentujących zakup energii elektrycznej dla firm posiadających instalacje elektryczne wprowadzające energię z instalacji fotowoltaicznej do sieci pojawiają się pozycje opisane jako depozyt prosumencki pomniejszające kwotę brutto z takiej faktury do zapłaty. Tego typu pozycje dotyczą wartości nadwyżki energii wprowadzonej do sieci z instalacji fotowoltaicznej powiązanej z wprowadzonym w ustawie o odnawialnych źródłach energii (dalej ustawa o OZE) systemem rozliczeń energii z prosumentami.
Ustawa o OZE wprowadziła system rozliczania prosumentów poprzez rozliczanie wartościowe, tzw. net-billing. W art.4c ust.1 ustawy o OZE zdefiniowane zostało pojęcie depozytu prosumenckiego, prosumenta, mikroinstalacji czy też konta prosumenta.
Zgodnie z ustawą o OZE, prosumentem mogą być zarówno osoby prawne jak i jednostki niebędące osobami prawnymi lub przedsiębiorcy będący odbiorcami końcowymi w rozumieniu przepisów ustawy Prawo energetyczne, którzy wytwarzają energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem że nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej w art.40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995r. o statystyce publicznej.
Przeważający rodzaj działalności zgodnie z systemem kodów PKD można określić na podstawie procentowego udziału poszczególnych rodzajów działalności w ogólnej wartości przychodów ze sprzedaży. Mikroinstalacja obejmuje instalacje odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 50kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50kW.
W przyjętym ustawowo modelu rozliczeń sprzedawca, czyli zakład energetyczny, do którego prosument oddaje nadwyżkę energii z odnawialnego źródła jakim jest instalacja fotowoltaiczna w celu prowadzenia rozliczeń wartości energii wprowadzonej przez prosumenta do sieci i wartości energii pobranej przez prosumenta ma obowiązek prowadzenia konta dla prosumenta zwanego ,,kontem prosumenta’’.
Na koncie prosumenta ewidencjonowana jest ilość i wartość energii elektrycznej wprowadzonej oraz pobranej przez prosumenta, a także wartość środków należna prosumentowi za energię wprowadzoną do sieci-ta należna prosumentowi wartość została nazwana ‘’depozytem prosumenckim’’.
Ważne: całkowita kwota depozytu prosumenckiego obejmuje nierozliczoną wartość i nie zawsze będzie równa wartości energii wprowadzonej przez prosumenta do sieci w danym miesiącu.
W praktyce pojawiają się wątpliwości, czy wartość pomniejszającą kwotę do zapłaty na fakturach za energię z tytułu depozytu prosumenckiego wykazywać jako należny przychód podatkowy w rozliczeniach CIT Spółek będących podatnikami CIT i prosumentami z racji posiadanej fotowoltaiki i wprowadzania energii z tego źródła do sieci energetycznej.
Źródłem niejasności jest też przepis art.4 ust. 12 ustawy o OZE, zgodnie z którym nadwyżka energii elektrycznej, o której mowa w ust. 11 nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587, z późn. zm.).
Problematyczny jest brak wskazania zwolnienia dla opodatkowania tego rodzaju przysporzenia po stronie prosumenta bezpośrednio w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Mimo że brzmienie ww. przepisu wydaje się jasne, zawarcie go w ustawie „niepodatkowej” może wywrzeć różne skutki negatywne dla bezpieczeństwa jego stosowania (od nieświadomości istnienia takiego przepisu po stronie organów podatkowych po odmowy wydawania interpretacji indywidualnych pod pretekstem – fałszywym – wykraczania przez ten przepis poza zakres prawa podatkowego).
Nie ułatwia także sytuacji podatników brak jasnej interpretacji ww. przepisów w kontekście rozliczenia tego rodzaju np. w formie interpretacji ogólnej, konieczność uwzględnienia czy w całości kwotę należną traktować jako przychód w CIT czy też traktować ją jako kwotę brutto zawierającą także podatek VAT należny. W tej sytuacji pomocne może być indywidualne przeanalizowanie konkretnie występujących przypadków i ich skali w danej firmie, aby uniknąć ryzyka błędnego jej rozliczenia w zakresie CIT czy VAT, jak również podjęcie działań mających na celu ograniczenie potencjalnego ryzyka podatkowego związanego z rozliczeniami tego typu zdarzeń.
Zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami, którzy mogą służyć Państwu wsparciem w tym zakresie.
Od powyższej generalnej zasady przewidziano jednak wyjątki.
Zgodnie z art. 106b ust. 1b ustawy o VAT, faktury zaliczkowe nadal trzeba będzie wystawiać w przypadkach, o których mowa w art. 106i ust. 3-8 ustawy o VAT, tj. np.:w przypadku świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych dla podatników, dostawy książek drukowanych, rozliczenia zwrotów wydawnictw czy opakowań albo żądanie klienta.
W przypadku skorzystania przez podatnika z możliwości niewystawienia faktury zaliczkowej, wystawiona przez podatnika faktura końcowa powinna zawierać datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi i datę otrzymania zaliczki, jeżeli taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.
Jeśli podatnik, wystawiać będzie faktury zaliczkowe, zobligowany jest do umieszczenia na fakturze końcowej numery identyfikujące poprzednie faktury w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF), a w przypadku faktur innych niż faktury ustrukturyzowane - numery poprzednich faktur.
Zmiany te mają charakter doprecyzowujący, ponieważ stanowisko organów skarbowych w tym zakresie już od dłuższego czasu było zbieżne z nowymi przepisami. Doprecyzowanie przepisów należy jednak ocenić pozytywnie, gdyż likwidują w tym zakresie niepewność podatników.
Nowy limit wynosi 450 zł na jednego pracownika miesięcznie.
Zwolnieniem są objęte otrzymywane przez pracowników: bony, talony czy karty przedpłacone uprawniające do nabycia posiłków w placówkach gastronomicznych lub handlowych.
Zwolnienie z oskładkowania ZUS do 450 zł obejmuje:
UWAGA!
Zwolnienie z ZUS nie dotyczy współpracowników/kontraktorów B2B.
Posiłki w ramach BHP - zgodnie z art. 232 Kodeksu pracy - pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, wykonującym prace obciążone dużym wysiłkiem fizycznym nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.
Pracodawca wydający pracownikom posiłki profilaktyczne na zasadach BHP powinien dysponować wykazem stanowisk uprawnionych do takich posiłków oraz oceną wydatku energetycznego na stanowiskach pracy, z której jednoznacznie będzie wynikało, że efektywny wydatek energetyczny organizmu w czasie zmiany roboczej wymaga zapewnienia pracownikowi zatrudnionemu na danym stanowisku pracy takiego posiłku.
Szczegółowe zasady wydawania posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania, określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.
Zgodnie z rozporządzeniem - posiłki profilaktyczne muszą być przygotowane z odpowiednio dobranych składników, by pokrywały zapotrzebowanie na określoną ilość energii oraz substancji odżywczych. Warto również przypomnieć, że stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje, oraz szczegółowe zasady ich wydawania, zawsze ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi lub przedstawicielami pracowników.
Jeżeli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:
Do skorzystania ze zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne konieczne jest spełnienie następujących warunków:
Świadczenia są zwolnione z opodatkowania, gdyż obejmują je zwolnienia uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt. 11 lub pkt. 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z treścią tych przepisów zwolnienie od podatku dotyczy świadczenia rzeczowego, czyli posiłku profilaktycznego, a także wartości otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych.
Zwolnienie podatkowe, tak jak w przypadku zwolnienia z ZUS, można zastosować tylko wówczas, jeżeli do wydawania świadczeń w postaci napojów oraz posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych, pracodawcę zobowiązują szczegółowe przepisy prawa pracy tj. z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Katalog zamienników posiłku profilaktycznego, które korzystają ze zwolnienia podatkowego, obejmuje m.in. wydanie kart przedpłaconych, o ile pracownik gromadzi dowody w postaci paragonów, z których wynika, że środki zapisane na karcie zostały przeznaczone na zakup potraw gotowych, artykułów spożywczych oraz napojów bezalkoholowych (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 3 marca 2022 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.1217.2021.2.DJ).
Jeżeli dania gorące lub ich przewidziane prawem zamienniki pracodawca zapewnia dobrowolnie również pracownikom zatrudnionym na innych stanowiskach pracy, wartość tych świadczeń należy doliczyć do przychodów tych osób ze stosunku pracy.
Z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodami ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności m.in. świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Wartość pieniężna świadczenia powinna być ustalana według ceny zakupu posiłku od innego podmiotu albo według ceny dla podmiotów zewnętrznych, gdy pracodawca prowadzi ogólnodostępny bufet lub stołówkę, albo według ceny rynkowej, gdy wewnątrzzakładowy bufet lub stołówka dostępne są tylko dla zatrudnionych (art. 11 ust. 2a ustawy o pdof).
Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 8 lipca 2014 roku orzekł, że o przychodzie pracownika możemy mówić w ściśle określonych przypadkach:
Przychód powstaje pod warunkiem, że istnieje możliwość ustalenia wartości posiłków spożytych przez danego pracownika, tj. przypisania pracownikowi konkretnego przychodu z tytułu wyżywienia. Pracownik, który otrzymuje dofinansowanie posiłków, musi zapłacić od niego podatek tak jak od wynagrodzenia.
W przypadku osób wynagradzanych na podstawie umów o pracę będzie to przychód ze stosunku pracy. W przypadku zleceniobiorców i członków rady nadzorczej wynagradzanych z tego tytułu będzie to przychód z działalności wykonywanej osobiście.
Bony towarowe dla pracowników, które są w całości finansowane są ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych są objęte ulgą ZUS na postawie § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Aby zwolnienie przysługiwało bony muszą być rozliczane zgodnie z regulaminem ZFŚS i powinny być przyznawane wedle kryterium socjalnego obejmującego m. in. sytuację życiową i materialną zatrudnionych osób (art. 2 pkt 1 ustawy z 04.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych).
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f., wartość otrzymanych przez pracownika rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, została zwolniona od podatku łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2000 zł, przy czym limit ten obowiązuje w okresie od 2020 r. do końca roku podatkowego następującego po roku, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, tj. do końca 2023 r. (art. 21 ust.1 pkt 67 w związku z art. 52l pkt 3 u.p.d.o.f.). Rzeczowymi świadczeniami, o których mowa w tym przepisie, nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Podstawa prawna:
*Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 9 sierpnia 2023r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – Dziennik Ustaw z 22 sierpnia 2023 roku, poz 1665.
*Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.
*Ustawa z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
* Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Od 1 września 2023 r. zacznie obowiązywać nowelizacja rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, zgodnie z którą zwiększy się miesięczny limit dofinansowania do posiłków dla pracowników, od którego nie trzeba płacić należności do ZUS. Nowy limit będzie wynosił 450 zł na jednego pracownika miesięcznie.
Zwolnieniem objęte będą otrzymane przez pracowników: bony, talony czy karty przedpłacone uprawniające do nabycia posiłków w placówkach gastronomicznych lub handlowych.
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 9 sierpnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – Dziennik Ustaw z 22 sierpnia 2023 roku, poz 1665.
Zastąpienie papierowych deklaracji Jednolitymi Plikami Kontrolnymi (JPK), czy odejście od tradycyjnej ewidencji podatkowej było jedynie początkiem e-rewolucji. Zmieniło się zarówno podejście do przygotowywania comiesięcznych rozliczeń, jak i zakres informacji przekazywanych organom podatkowym. Administracja Skarbowa wie o nas i naszych działalnościach coraz więcej. Tym razem jednak historia dotyczy sytuacji, w której to Ministerstwo Finansów i urząd skarbowy właściwy dla rozliczania podatku VAT w ramach szczególnej procedury One Stop Shop musiały współpracować, żeby dostosować własny system do rzeczywistości biznesowej podatników.
Jeden z naszych klientów w 2021 roku, czyli po szeroko komentowanym Brexicie, wybrał Polskę jako tzw. kraj identyfikacji dla rozliczeń VAT od świadczonych usług w jednej z uproszczonych procedur OSS. Zgodnie z przepisami, podatnik z kraju trzeciego może rozliczać VAT w procedurze unijnej OSS od świadczonych na rzecz konsumentów usług elektronicznych w sytuacji, gdy na terytorium kraju identyfikacji posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Niestety, w 2021 roku formularze rejestracyjne OSS nie były gotowe na Brexit. Dostępne w tamtym czasie zgłoszenia elektroniczne VIU-R przewidywały bowiem, że Wielka Brytania nadal jest członkiem UE. W ślad za rekomendacją Ministerstwa Finansów, podatnik został zarejestrowany, a siedziba została wskazana „prowizorycznie” w sekcji „Nazwa podmiotu”. Wiele okresów rozliczeniowych później, gdy stosowne formularze zostały zaktualizowane, złożyliśmy w imieniu podatnika aktualizację formularza. Nigdy jednak nie zmienił się stan faktyczny. Podatnik posiadał swoją siedzibę na terytorium Wielkiej Brytanii i lokalizacji tej przez ostatnie 2 lata nie zmienił.
Po przesłaniu do urzędu skarbowego pierwszej po dokonanej aktualizacji deklaracji OSS dostaliśmy jednak informację o jej odrzuceniu. Okazało się, że ministerialny system nie przewiduje wszystkich scenariuszy, o których mowa w przepisach znanych nam szeroko jako tzw. „Pakiet E-commerce”. Według systemu podatnik nieunijny mógł składać deklaracje tylko w procedurze OSS nieunijnej, gdyż nie mogła w nim być odnotowana informacja o stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej w naszym kraju. System był w tym zakresie nieco dziurawy i tym samym blokował deklaracje naszego klienta. Sprawa została zgłoszona do właściwej komórki Ministerstwa Finansów i po uzyskaniu opinii prawnej z Departamentu Podatku od Towarów i Usług już po tygodniu dostaliśmy informację o dostosowaniu i skutecznej aktualizacji systemu oraz potwierdzenie z samego urzędu skarbowego, że deklaracja może być złożona ponownie.
Tym razem skutecznie. Niewątpliwy sukces okraszony był jednak odrobiną stresu – co bowiem gdyby automatyzacja rozliczeń stanęła na drodze prawidłowego stosowania przepisów prawa i naszej rzeczywistości biznesowej? Gdyby nie nasza interwencja, dla podatnika skutki odrzucenia deklaracji przez system byłyby dotkliwe i bardzo kosztowne, oznaczałyby konieczność tzw. wstecznej rejestracji we wszystkich krajach członkowskich konsumpcji oraz zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę.
Jak wynika z ustawy o VAT, na podatników VAT nałożony został obowiązek złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego przed dniem dokonania pierwszej czynności opodatkowanej.
Zgłoszenie rejestracyjne jest obowiązkiem o charakterze formalnym, który w żaden sposób nie warunkuje statusu podatnika podatku VAT.
Status danego podmiotu jako podatnika VAT jest kategorią obiektywną i nie jest zależny od faktu zarejestrowania się w tym charakterze.
W konsekwencji, jeżeli mamy do czynienia z podmiotem, który wykonuje czynności opodatkowane w celach zarobkowych i w sposób ciągły, to nawet pomimo braku złożenia zgłoszenia VAT-R taki podmiot jest podatnikiem VAT.
Wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT powoduje po stronie dostawcy lub usługodawcy obowiązek podatkowy. Z kolei wykonanie czynności podlegającej opodatkowaniu musi zostać udokumentowane fakturą. Faktura stanowi ściśle sformalizowany dokument, który potwierdza zaistnienie określonego zdarzenia, którego efektem jest powstanie obowiązku podatkowego. Słuszne jest postawienie w tym miejscu pytania czy niezarejestrowany podatnik VAT mieści się w kategorii podmiotów, które są uprawnione do wystawienia faktury. Odpowiedź na nie można znaleźć w orzeczeniach sądów (por. wyrok NSA z dnia 15 listopada 2012 r. sygn. I FSK 2057/11).
Brak zarejestrowania sprzedawcy jako podatnika VAT czynnego nie pozbawia nabywcy automatycznie prawa do odliczenia podatku naliczonego (por. wyrok TSUE z dnia 19 października 2017r.C-101/16). Nabywca towarów powinien zachować należytą staranność i przedsięwziąć wszystkie działania, jakich można od niego racjonalnie oczekiwać, w celu upewnienia się, że dokonywana przez niego transakcja nie prowadzi do udziału w przestępstwie podatkowym.
W sytuacji, gdyby nabywca nieświadomie uczestniczył w procederze wyłudzenia VAT przez inny podmiot, zachowanie przez niego należytej staranności miałoby bardzo duże znaczenie w zachowaniu prawa do odliczenia podatku VAT z wystawionej przez taki nieuczciwy podmiot faktury, a jednym z ważniejszych przejawów zachowania należytej staranności jest weryfikacja przez nabywcę statusu sprzedawcy jako podatnika VAT.
Z drugiej strony nabywca, który nie dokonał formalnej rejestracji do celów VAT, jest pozbawiony prawa do odliczania podatku naliczonego zawartego w otrzymanych przez niego fakturach zakupowych VAT. Wynika to bezpośrednio z przepisów polskiej ustawy o VAT. Jednak, w sytuacji, gdy prawo do odliczenia podatku VAT nie uległo jeszcze przedawnieniu, a podatnik taki dokona formalnej rejestracji, będzie mógł skorzystać z tego prawa.
Jeśli chodzi o możliwość rejestracji „wstecznej” do VAT, nie ma już raczej wątpliwości o jej dopuszczalności. Podatnikiem VAT podmiot staje się z mocy prawa, tj. nie są wymagane żadne formalności, które dopiero by ukonstytuowały takiego podatnika. Wystarczy, że wykonamy jedną z czynności opodatkowanych tym podatkiem w ramach działalności gospodarczej. Dlatego w formularzu rejestracyjnym możemy wskazać datę od której faktycznie zaczęliśmy wykonywać czynności opodatkowane, nawet gdy ta data już upłynęła. W takiej sytuacji, aby uniknąć konsekwencji karnych, wraz z formularzem rejestracyjnym należy złożyć tzw. czynny żal.
W kontekście transakcji wewnątrzwspólnotowych, nie ma możliwości rejestracji wstecznej. Skutkiem dokonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw bez rejestracji do VAT UE jest brak zastosowania stawki VAT 0% do tych transakcji. Dlatego bardzo ważne jest w tym kontekście dołożenie wszelkich starań, aby dokonać zgłoszenia przed dokonaniem pierwszej transakcji wewnątrzwspólnotowej.
Czynność rejestracji, w zależności od sposobu jej dokonania, może wiązać się z powstaniem ryzyka. Wynika to z faktu, że w przypadku zarejestrowania podatnika, którego zgłoszenie rejestracyjne zostało złożone przez pełnomocnika, pełnomocnik odpowiada solidarnie wraz z zarejestrowanym podatnikiem do kwoty 500 000 zł za zaległości podatkowe podatnika powstałe z tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego. Z odpowiedzialności tej zwalnia go jedynie okoliczność, iż powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podatnika w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej.
Pomimo tego, że podatnik nie musi posiadać rachunku bankowego prowadzonego przez polski bank lub oddział banku zagranicznego w Polsce w celu rejestracji do VAT, w pewnych jednak okolicznościach jest zobowiązany taki rachunek posiadać.
Dotyczy to sprzedaży towarów i usług, podlegających obowiązkowemu stosowaniu MPP (mechanizm podzielonej płatności). Do tego celu niezbędne jest posiadanie ww. rachunku, ponieważ zgodnie z przepisami Prawa Bankowego w Polsce, rachunki te poprzez wydzielenie w ich ramach subkonta tzw. rachunku VAT, umożliwiają wysyłanie i odbieranie płatności w ramach tego mechanizmu. W skrócie mechanizm ten polega na podzieleniu płatności na dwie części, tj. kwotę VAT oraz kwotę netto wartości transakcji.
Brak rachunku w ww. sytuacji może spowodować, iż nabywca nie będzie zainteresowany współpracą. Niedopełnienie przez nabywcę obowiązku płatności za towary i usługi objęte mechanizmem podzielonej płatności z wykorzystaniem MPP może skutkować dla niego karą nałożoną przez urząd skarbowy w wysokości 30% wartość podatku VAT w odniesieniu do tych pozycji wykazanych na fakturze, który powinny zostać zapłacone z użyciem tego mechanizmu.
Kolejną niedogodnością, która może dotykać podmioty nieposiadające rachunku bankowego prowadzonego prze polski bank lub polski oddział banku zagranicznego jest problem otrzymania zwrotu podatku VAT.
W sytuacji, gdy u podatnika występuje nadwyżka podatku VAT naliczonego nad należnym, podatnik może wystąpić o zwrot tego podatku na rachunek bankowy podatnika. W polskich przepisach , zwrot taki może być dokonany wyłącznie na polski rachunek bankowy.
W tym miejscu należy dodać, iż rachunek bankowy do zwrotu VAT musi należeć do podatnika ubiegającego się o zwrot. Nie jest więc możliwe wykorzystanie do tego celu rachunku bankowego innego podmiotu.
Przez ostatnie 3 lata (z uwagi na zagrożenie COVID-19) bieg terminów na raportowanie krajowych schematów podatkowych (dalej: MDR) został zawieszony do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego. W tym czasie znacząca część firm mająca wyłącznie transakcje krajowe odłożyła ten obowiązek w oczekiwaniu na zakończenie stanu zagrożenia epidemiologicznego.
WAŻNE: Od 1 lipca 2023 r. odwołany został stan zagrożenia epidemicznego, a co za tym idzie - od 1 sierpnia 2023 r. raportowanie krajowych schematów podatkowych znów stanie się obowiązkowe.
Zachęcamy Państwa do wykonania przeglądu swoich transakcji (za okres ostatnich 3 ostatnich lat) w celu ustalenia zakresu swoich obowiązków MDR i podjęcie odpowiednich działań raportowych.
W przypadku nieprzekazania właściwemu organowi informacji o schemacie podatkowym albo przekazania informacji po terminie na podmiot może nałożona zostać kara grzywny do 720 stawek dziennych, czyli ponad 28 mln złotych!
Ponadto, w przypadku skazania za przestępstwo skarbowe w związku z naruszeniem przepisów o raportowaniu schematów podatkowych sąd może orzec o zakazie prowadzenia określonej działalności gospodarczej.
Jeżeli mają Państwo niejasność co do obowiązków MDR w swojej firmie, proponujemy krótką telekonferencję, w trakcie której porozmawiamy o tym, co praktycznie oznacza obowiązek raportowania MDR w Państwa firmie, i podpowiemy, w jaki sposób realnie zabezpieczyć swoją firmę przed skutkami ewentualnej kontroli ze strony organów. Serdecznie zapraszamy do kontaktu z Miłoszem Saramakiem (m.saramak@krgroup.pl).
Podstawowym dokumentem jest formularz zgłoszeniowy VAT-R (dostępny w dwóch językach: Polskim oraz Angielskim). Formularz ten służy również do rejestracji do transakcji wewnątrzwspólnotowych.
Proces rejestracji obejmuje, poza samym zgłoszeniem rejestracyjnym, także zgłoszenie identyfikacyjne na formularzu NIP-2.
Zarówno zgłoszenie rejestracyjne VAT-R jak i aktualizacyjne NIP-2 mogą zostać złożone w formie elektronicznej (wymagany jest wówczas posiadanie podpisu kwalifikowanego), jak i papierowej.
* Z powyższych dokumentów musi jasno wynikać sposób reprezentacji podmiotu. Jakiekolwiek wątpliwości mogą powodować wydłużenie procesu rejestracji.
Jeżeli podatnik zamierza zlecić innemu podmiotowi wykonywanie czynności związanych z obsługą ich rozliczeń w zakresie podatku VAT, oprócz ww. dokumentów, warto złożyć również odpowiednie pełnomocnictwa umożliwiające działanie w ich imieniu przed urzędami skarbowymi w Polsce, np.:
Ustanowienie pełnomocnika ogólnego może mieć istotne znaczenie w sytuacji, gdyby podatnik chciał, aby urząd skarbowy kierował korespondencję do podmiotu obsługującego go w zakresie VAT.
Obecnie w Polsce nie ma innej możliwości wskazania adresu do doręczeń niż wskazanie adresu pełnomocnika ogólnego w formularzu PPO-1. Wskazanie takiego adresu jest istotne i ułatwia rozliczanie VAT, ponieważ urząd na ten adres kieruje korespondencję w języku polskim. W sytuacji, gdy ta korespondencja będzie wysyłana na zagraniczny adres podatnika, może to utrudnić przepływ informacji i zachowanie terminów wyznaczonych przez organ podatkowych na dokonanie wskazanych w korespondencji czynności. Złożenie takiego pełnomocnictwa niestety nie następuje tak jak w innych przypadkach poprzez złożenie go w organie. Proces ten wymaga założenia konta podatnika na specjalnym portalu prowadzonym przez Krajową Administrację Skarbową tzw. Portalu Podatnika. Dopiero za pośrednictwem tego portalu podatnik może ustanowić pełnomocnika ogólnego.
Wszystkie składane do urzędu skarbowego dokumenty sporządzone w języku polskim składa się w oryginale lub notarialnie uwierzytelnione. Z naszej praktyki wynika również, iż urzędy akceptują sytuację, gdy podczas wizyty w urzędzie otrzymają kopie dokumentów, a oryginały zostaną przedstawione do wglądu.
Dokumenty w języku obcym muszą zostać złożone wraz tłumaczeniem przysięgłym z uwierzytelnionego dokumentu.
Dla podmiotów zagranicznych najczęściej właściwym naczelnikiem urzędu skarbowego będzie Naczelnik II Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście.
Dokonanie rejestracji w zakresie podatku VAT, w tym VAT-UE jest nieodpłatne. Jeżeli podmiot działa przez pełnomocnika – złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa podlega opłacie w wysokości 17 zł.
Opłatę należy wnieść w kasie Urzędu Gminy / Miasta właściwego ze względu na miejsce siedziby organu podatkowego, do którego składane jest zgłoszenie rejestracyjne VAT-R lub przelewem na konto tego Urzędu, w tytule wpisując „opłata skarbowa za pełnomocnictwo”. Opłatę skarbową może zapłacić również Twój pełnomocnik.
Samo złożenie zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R nie oznacza, że podmiot zostanie automatycznie zarejestrowany do VAT.
Naczelnik urzędu skarbowego, zanim zarejestruje podatnika VAT czynnego lub zwolnionego, weryfikuje dane podane w zgłoszeniu. W tym zakresie może zweryfikować adres siedziby: czy istnieje, czy odpowiada rodzajowi i skali prowadzonej działalności. Urząd może też sprawdzić, czy dany podmiot posiada odpowiednie warunki do prowadzenia wskazanego rodzaju działalności, np. pojazdy do przewożenia towarów czy powierzchnie magazynowe.
Naczelnik urzędu skarbowego nie dokonuje rejestracji, bez konieczności zawiadamiania o tym zainteresowanego, jeśli zajdzie jedna z przesłanek:
Jeśli podatnik złoży wszystkie dokumenty i zostaną one prawidłowo podpisane przez uprawnione osoby, z praktyki wynika, że rejestracja przez urząd skarbowy dokonywana jest w przeciągu 5-7 dni roboczych.
Trzeba mieć jednak na uwadze, że cały proces - zebranie wszystkich dokumentów, dokonanie tłumaczeń, złożenie ich przez podatnika, a potem jeszcze rejestracja przez urząd skarbowy - średnio trwa około 30 dni.
Zgodnie z Polskimi przepisami, podatnicy zagraniczni nieposiadający siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium UE (z wyłączeniem podmiotów z siedzibą na terenie Wielkiej Brytanii oraz Norwegii) zobowiązani są do ustanowienia w Polsce przedstawiciela podatkowego.
Przedstawiciela podatkowego ustanawia się poprzez zawarcie umowy z podmiotem, który jest uprawniony do świadczenia tego rodzaju usług. Umowę składa się również do urzędu skarbowego.
Przedstawiciel podatkowy jest odpowiedzialny za rozliczanie w imieniu i na rzecz podatnika podatku VAT w Polsce. W zakresie tych rozliczeń, przedstawiciel podatkowy solidarnie odpowiada za zobowiązania podatkowe podatnika. Ryzyko to powoduje, iż podmioty które świadczą usługi przedstawicielstwa najczęściej wymagają dodatkowych zabezpieczeń, np. gwarancji bankowych.
W tym artykule skupimy się na obowiązkach i problemach dotyczących rejestracji do podatku od wartości dodanej, który w Polsce nazywa się podatkiem od towarów i usług w skrócie „VAT”.
Obowiązkowi rejestracji podlegają:
Za działalność gospodarczą dla celów VAT uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców (w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne), rolników, a także osoby wykonujące wolne zawody.
Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych i dokonywanych na terytorium Polski czynności podlegających opodatkowaniu VAT (ang. Value-added tax).
Rejestracji podlegają również firmy, które chcą dokonywać wewnątrzwspólnotowych nabyć i dostaw towarów, importu usług oraz świadczenia usług, dla których podatnikiem jest usługobiorca mający siedzibę w innym państwie członkowskim.
Nawet jeśli dany podmiot nie jest czynnym podatnikiem VAT ma obowiązek rejestracji do VAT-UE, pod warunkiem, że wartość zakupów wewnątrzwspólnotowych przekroczyła u niego kwotę 50 000 złotych w danym lub poprzednim roku podatkowym.
Obowiązek rejestracji jako podatnik VAT-UE nie dotyczy natomiast świadczenia usług na rzecz osób fizycznych z innych krajów UE, które nie prowadzą działalności.
Opodatkowaniu VAT podlega:
W praktyce obowiązek opodatkowania większości z tych czynności w ściśle określonych przypadkach może zostać przerzucony w ramach tzw. odwrotnego obciążenia (RCM) na nabywcę. Wówczas sprzedawca nie jest zobowiązany do rejestracji, jeśli jego działalność w Polsce dotyczy wyłącznie czynności, do których można zastosować RCM.
Jednak nie zawsze to jest możliwe, np. w sytuacji, gdy czynności opodatkowane podatkiem VAT dokonywane są pomiędzy dwoma podatnikami z siedzibą lub stałym miejscem prowadzenia działalności poza terytorium Polski czy też w przypadku gdy na terytorium Polski dochodzi do czynności wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
Najczęściej z koniecznością rejestracji do celów VAT przez podmioty zagraniczne mamy do czynienia wówczas, gdy dokonują one na lub z terytorium Polski transakcji transgranicznych np. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, eksportu towarów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
W dużym uproszczeniu, z obowiązku rejestracji dla celów VAT zwolnieni są ci podatnicy, którzy wykonują na terytorium Polski czynności związane z obsługą w bardzo szerokim zakresie operacji lotniczych i morskich w ruchu pasażerskim i towarowym[1].
Jeśli natomiast dany podmiot wykonuje na terytorium Polski czynności, które są zwolnione z opodatkowania VAT, nie ma on obowiązku rejestracji do VAT.
W tym miejscu warto zaznaczyć, że podatnikiem VAT podmiot staje się z uwagi na okoliczności faktyczne, tj. wykonywanie czynności opodatkowanych na terytorium Polski. Rejestracja jest tylko czynnością formalną. Jeśli więc podmiot taki pomimo obowiązku nie dokona rejestracji, nie zwalnia to go z obowiązku zapłaty podatku i to wraz z odsetkami, ale również naraża go na odpowiedzialność karną skarbową. Zgłoszenie rejestracyjne do VAT należy złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej VAT. W uproszczeniu będzie to zazwyczaj dostawa towarów lub świadczenia usług, podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski.
Podobnie w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych zgłoszenie należy złożyć przed dokonaniem pierwszej takiej czynności.
[1] Wszystkie czynności wymienione zostały w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 listopada 2014 r. w sprawie określenia podatników niemających obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego (Dz.U.2022.1525 t.j.).
Zgodnie z art. 31y ustawy o zwalczaniu COVID-19 bieg terminów na raportowanie schematów podatkowych innych niż transgraniczne (tzw. schematów podatkowych krajowych) został zawieszony do 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19.
Zawieszenie biegu terminów MDR z uwagi na zagrożenie COVID obowiązywało przez ponad 3 lata – od 30 marca 2020 r. W tym czasie część podmiotów raportowało schematy podatkowe na bieżąco, a część odłożyła ten obowiązek w oczekiwaniu na zakończenie stanu zagrożenia epidemiologicznego.
Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego oznacza, że od 1 sierpnia 2023 r. raportowanie krajowych schematów podatkowych znów stanie się obowiązkowe.
Wszystkie podmioty, które mogą podlegać obowiązkowi raportowania schematów podatkowych, powinny dokonać przeglądu swoich transakcji za okres ostatnich 3 ostatnich lat w celu ustalenia zakresu swoich obowiązków MDR.
Niedopełnienie obowiązków w zakresie raportowania schematów podatkowych może się wiązać z dotkliwymi sankcjami. Zgodnie z art. 80f Kodeksu karnego skarbowego, nieprzekazanie właściwemu organowi informacji o schemacie podatkowym albo przekazanie informacje po terminie podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Ponadto, w przypadku skazania za przestępstwo skarbowe w związku z naruszeniem przepisów o raportowaniu schematów podatkowych sąd może orzec o zakazie prowadzenia określonej działalności gospodarczej.
Największą niedogodnością w udowodnieniu statusu beneficjenta rzeczywistego jest weryfikacja, czy działalność gospodarcza jest faktycznie prowadzona w kraju zamieszkania i czy otrzymywane płatności są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Proces ten jest zazwyczaj skomplikowany i wymaga nie tylko udokumentowania posiadania biura, pracowników, wymaganego sprzętu, ale także udowodnienia prowadzenia działalności gospodarczej indywidualnie z wykorzystaniem własnych zasobów, dokumentacji źródłowej (wypisy z rejestru przedsiębiorców, sprawozdania finansowe) itp.
Należy podkreślić, że polskie prawo wyszczególnia dwie definicje beneficjenta rzeczywistego, z których każda wyjaśnia zupełnie inny przypadek. Aby uniknąć nieporozumień, należy dokonać rozróżnienia między tymi definicjami.
Beneficjent rzeczywisty - osoba fizyczna (osoby fizyczne) sprawująca (sprawujące) bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, wynikające z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie wpływu na czynności / działania podejmowane przez klienta lub osobę fizyczną (osoby fizyczne), w imieniu której (których) są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna.
Beneficjentem rzeczywistym jest:
Ustawa określa zasady i tryb przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, a także warunki prowadzenia działalności gospodarczej przez niektóre instytucje obowiązane. Tym samym ustawa ta nie określa praw i obowiązków wynikających z prawa podatkowego, a jej definicja nie ma zastosowania w kontekście podatku u źródła (WHT).
Ustawa ta reguluje opodatkowanie dochodów osób prawnych i spółek kapitałowych w trakcie tworzenia. W rozumieniu tej ustawy beneficjentem rzeczywistym jest podmiot:
Tylko tę definicję beneficjenta rzeczywistego należy rozpatrywać w kontekście podatku u źródła.
Jeżeli macie Państwo pytania związane z tym tematem - zapraszamy do kontaktu!