Koncepcja look through approach (LTA) stanowiła swoisty ratunek dla podmiotów, które wypłacały za granicę dywidendy, odsetki lub należności licencyjne.
Zwolnienie należności z podatku u źródła jest możliwe, jeżeli łącznie są spełnione warunki ściśle określone w ustawie o CIT. Jednym z takich warunków jest obowiązek wykazania, że podmiot otrzymujący należności, przede wszystkim z tytułu odsetek i dywidend, jest rzeczywistym właścicielem otrzymywanych należności. Podobne zasady dotyczą także zastosowania preferencyjnej stawki podatku przewidzianej w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. Problem pojawia się, gdy wypłata trafia do pośrednika (np. spółki matki), który przekazuje ją dalej (np. do spółki babki). Wówczas, zgodnie z koncepcją look through approach, należy zbadać spełnienie warunków zwolnienia w odniesieniu do rzeczywistego właściciela należności (np. spółki „babki”) a nie bezpośredniego odbiorcy (np. spółki matki).
Koncepcja look through approach nie jest unormowana w przepisach podatkowych .
ważne!
Pomimo, że LTA nie jest unormowana w przepisach podatkowych Ministerstwo Finansów akceptowało jej stosowanie. W projekcie objaśnień podatkowych dotyczących zasad poboru podatku u źródła z 19 czerwca 2019 r. w punkcie 2.3.projektu wskazano, że w sytuacji, gdy rzeczywistym właścicielem należności jest: "inny podmiot (co należy wykazać lub zbadać) wówczas do opodatkowania podatkiem u źródła będą miały zastosowanie przepisy UPO (nasze wyjaśnienie: umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania) lub przepisy krajowe wdrażające dyrektywy unijne właściwe dla państwa rezydencji tego podmiotu (ang. look through approach)".
Projekt nie był wiążący i nie doczekał się finalizacji, to przychylność Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wobec stosowania koncepcji LTA była widoczna w wielu interpretacjach indywidualnych, jak choćby z 14 czerwca 2022 r. (0111-KDIB2-1.4010.128.2022.2.AR) oraz z 11 kwietnia 2024 r. (0111-KDIB1-2.4010.80.2024.1.AK).
Negatywne interpretacje indywidualne
Niestety w 2023 roku zaczęły pojawiać się również negatywne interpretacje indywidualne, świadczące o zmieniającym się stanowisku fiskusa. Zwieńczeniem zmian podejścia okazało się wydanie nowego projektu objaśnień (wciąż projektu) z 25 września 2023 r., w którym Ministerstwo Finansów jasno wskazało w punkcie 2.3., iż w zakresie koncepcji look through approach „organy podatkowe nie są - co do zasady - zobowiązane do stosowania tej koncepcji. Możliwość zastosowania tej koncepcji jest w zasadzie ograniczona tylko do przypadków, gdy łącznie spełnione są następujące przesłanki:
- wykorzystanie spółki pośredniczącej pomiędzy państwem płatnika a państwem odbiorcy należności będącego rzeczywistym beneficjentem nie skutkuje obniżeniem podatku u źródła pobieranym w państwie płatnika;
- występuje tożsamość płatności co do rodzaju w relacji płatnik – zagraniczna spółka pośrednicząca – zagraniczny odbiorca płatności będący rzeczywistym beneficjentem;
- całość struktury lub dana płatność nie jest sztuczna według art. 22c ustawy o CIT”.
Projekt objaśnień
Na najnowszy projekt objaśnień, który nie jest przecież obowiązującym prawem, powołuje się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w najnowszych interpretacjach indywidualnych dotyczących zarówno dywidend jak i odsetek lub należności licencyjnych, przykładowo:
- z 2 maja 2024 r. nr 0114-KDIP2-1.4010. 104.2024.2.PP;
- z 9 sierpnia 2024 r. nr 0111-KDIB2-1.4010.301.2024.1.BJ oraz
- z 9 sierpnia 2024 r. nr 0111-KDIB2-1.4010.217.2024.1.BJ.
We wspomnianych interpretacjach Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wprost mówi, że stanowisko Ministerstwa Finansów w odniesieniu do koncepcji LTA zmieniło się w porównaniu do poglądów przedstawionych w projekcie Objaśnień podatkowych z 19 czerwca 2019 r.
Niestety nie tylko organy podatkowe powołują się na argumenty przeciwko stosowaniu koncepcji LTA. Linia orzecznicza sądów administracyjnych również nie jest jednolita. W wyroku z 20 grudnia 2023 r. (I SA/Lu 633/23) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie orzekł, iż „koncepcja ta nie została przedstawiona wprost w obowiązujących przepisach ustawy o CIT dotyczących podatku u źródła”, zatem nie powinna być zastosowana w sprawie.
Co dalej?
Brak spójnej linii orzeczniczej oraz brak finalnej wersji objaśnień podatkowych rodzi wątpliwości, czy obrona stosowania koncepcji LTA nie będzie wiązała się z długą drogą sądową, której powodzenie ciężko przewidzieć. Rekomendujemy więc dokładną analizę, statusu rzeczywistego właściciela należności wypłacanych przez Państwa przede wszystkim na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych.
