Powódź, która nawiedziła południowo-zachodnią Polskę wyrządziła i nadal wyrządza wiele szkód. Państwo Polskie pospieszyło z pomocą osobom fizycznym i prawnym, ogłaszając Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16.09.2024 r. w sprawie wprowadzenia stanu klęski żywiołowej na 30 dni, na obszarze części województw dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego (Dz.U. z 20204 r, poz 1371).
Rozporządzenie nawiązuje do ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, która doprecyzowuje prawa i obowiązki pracowników i pracodawców w czasie klęski żywiołowej:
- Pracownicy, którzy nie stawią się w pracy z powodu powodzi, mają prawo do uznania nieobecności za usprawiedliwioną, jeżeli poinformują pracodawcę o powodzie swojej nieobecności i czasie jej trwania. Przysługuje im wówczas wynagrodzenie, które jest wyliczane w oparciu o wynagrodzenie minimalne, za okres nie dłuższy niż 10 dni roboczych, wynikających z indywidualnego rozkładu czasu pracy pracownika.
- Wynagrodzenie jest kosztem pracodawcy. Jeżeli pracodawca na skutek powodzi zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej lub ją ograniczył, i nie dysponuje środkami na wypłatę wynagrodzeń, może złożyć wniosek o udzielenie nieoprocentowanej pożyczki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wiosek należy kierować do właściwego marszałka województwa, w którym jest prowadzona działalność. (art. 23 ust 1. ustawy z dnia 16 września 2011 r.).
- Jeżeli pracownicy otrzymują wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu powodzi lub inną rekompensatę utraconego wynagrodzenia na podstawie odrębnych przepisów, to powyższy przepis ich nie dotyczy.
- W sytuacji, gdy Pracodawca uzna za konieczne i niezbędne usuwanie skutków powodzi, to może powierzyć pracownikom innego rodzaju pracę niż tą, która wynika z umów o pracę. Pracownikom przysługuje za ten czas prawo do dotychczasowego wynagrodzenia wyliczonego wg zasad obowiązujących przy kalkulowaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.
- W ramach wsparcia pracowników w trudnej sytuacji, Pracodawcy mogą przeznaczyć środki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na cele związane z pomocą dla osób poszkodowanych zatrudnionych u nich. Wsparcie może polegać na udzieleniu pożyczki zwrotnej lub zapomogi bezzwrotnej, która jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od osób fizycznych. Pracodawcy, którzy nie tworzą ZFŚS, mogą udzielić na wniosek pracownika zapomogi ze środków obrotowych. W tym przypadku obowiązuje limit 6000,00 PLN – do tej kwoty zapomoga nie podlega opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych.
- Pracodawcy, którzy zatrudniają żołnierzy WOT a także strażaków ochotników, muszą się liczyć z tym, że wymienieni pracownicy mogą zostać wezwani w trybie natychmiastowym do pełnienia służby. Pracodawca nie może odmówić zwolnienia na czas powołania do pełnienia służby w ramach której wskazani pracownicy będą zwalczać klęskę żywiołową i likwidować jej skutki. Za czas nieobecności żołnierzy WOT oraz strażaków ochotników wynagrodzenie nie przysługuje.
Poza wymienionymi obowiązkami wielu pracodawców kieruje się „sercem” i o ile sami nie ucierpieli to wspierają poszkodowanych pracowników jak tylko mogą, organizując na ich rzecz zbiórki pieniężne jak i materialne.
