Na fakturach dokumentujących zakup energii elektrycznej dla firm posiadających instalacje elektryczne wprowadzające energię z instalacji fotowoltaicznej do sieci pojawiają się pozycje opisane jako depozyt prosumencki pomniejszające kwotę brutto z takiej faktury do zapłaty. Tego typu pozycje dotyczą wartości nadwyżki energii wprowadzonej do sieci z instalacji fotowoltaicznej powiązanej z wprowadzonym w ustawie o odnawialnych źródłach energii (dalej ustawa o OZE) systemem rozliczeń energii z prosumentami.
Ustawa o OZE wprowadziła system rozliczania prosumentów poprzez rozliczanie wartościowe, tzw. net-billing. W art.4c ust.1 ustawy o OZE zdefiniowane zostało pojęcie depozytu prosumenckiego, prosumenta, mikroinstalacji czy też konta prosumenta.
Kim jest prosument?
Zgodnie z ustawą o OZE, prosumentem mogą być zarówno osoby prawne jak i jednostki niebędące osobami prawnymi lub przedsiębiorcy będący odbiorcami końcowymi w rozumieniu przepisów ustawy Prawo energetyczne, którzy wytwarzają energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem że nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej w art.40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995r. o statystyce publicznej.
Przeważający rodzaj działalności zgodnie z systemem kodów PKD można określić na podstawie procentowego udziału poszczególnych rodzajów działalności w ogólnej wartości przychodów ze sprzedaży. Mikroinstalacja obejmuje instalacje odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 50kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50kW.
W przyjętym ustawowo modelu rozliczeń sprzedawca, czyli zakład energetyczny, do którego prosument oddaje nadwyżkę energii z odnawialnego źródła jakim jest instalacja fotowoltaiczna w celu prowadzenia rozliczeń wartości energii wprowadzonej przez prosumenta do sieci i wartości energii pobranej przez prosumenta ma obowiązek prowadzenia konta dla prosumenta zwanego ,,kontem prosumenta’’.
Na koncie prosumenta ewidencjonowana jest ilość i wartość energii elektrycznej wprowadzonej oraz pobranej przez prosumenta, a także wartość środków należna prosumentowi za energię wprowadzoną do sieci-ta należna prosumentowi wartość została nazwana ‘’depozytem prosumenckim’’.
Ważne: całkowita kwota depozytu prosumenckiego obejmuje nierozliczoną wartość i nie zawsze będzie równa wartości energii wprowadzonej przez prosumenta do sieci w danym miesiącu.
Wątpliwości
W praktyce pojawiają się wątpliwości, czy wartość pomniejszającą kwotę do zapłaty na fakturach za energię z tytułu depozytu prosumenckiego wykazywać jako należny przychód podatkowy w rozliczeniach CIT Spółek będących podatnikami CIT i prosumentami z racji posiadanej fotowoltaiki i wprowadzania energii z tego źródła do sieci energetycznej.
Źródłem niejasności jest też przepis art.4 ust. 12 ustawy o OZE, zgodnie z którym nadwyżka energii elektrycznej, o której mowa w ust. 11 nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587, z późn. zm.).
Problematyczny jest brak wskazania zwolnienia dla opodatkowania tego rodzaju przysporzenia po stronie prosumenta bezpośrednio w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Mimo że brzmienie ww. przepisu wydaje się jasne, zawarcie go w ustawie „niepodatkowej” może wywrzeć różne skutki negatywne dla bezpieczeństwa jego stosowania (od nieświadomości istnienia takiego przepisu po stronie organów podatkowych po odmowy wydawania interpretacji indywidualnych pod pretekstem – fałszywym – wykraczania przez ten przepis poza zakres prawa podatkowego).
Nie ułatwia także sytuacji podatników brak jasnej interpretacji ww. przepisów w kontekście rozliczenia tego rodzaju np. w formie interpretacji ogólnej, konieczność uwzględnienia czy w całości kwotę należną traktować jako przychód w CIT czy też traktować ją jako kwotę brutto zawierającą także podatek VAT należny. W tej sytuacji pomocne może być indywidualne przeanalizowanie konkretnie występujących przypadków i ich skali w danej firmie, aby uniknąć ryzyka błędnego jej rozliczenia w zakresie CIT czy VAT, jak również podjęcie działań mających na celu ograniczenie potencjalnego ryzyka podatkowego związanego z rozliczeniami tego typu zdarzeń.
Zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami, którzy mogą służyć Państwu wsparciem w tym zakresie.
