Z opublikowanych danych wynika, że w ubiegłym roku urzędy celno-skarbowe zakończyły 202 kontrole w zakresie podatku u źródła, natomiast ustalenia przekroczyły 650 mln PLN. Z danych wnika, że przeciętna kontrola przyniosła więc domiar rzędu 3,2 mln PLN.
Dwa lata wcześniej (2021) liczba kontroli wyniosła 86, a ustalenia - 59 mln PLN. Statystyczna kontrola kończyła się więc domiarem na kwotę ok. 684 tys. PLN
W 2022 roku liczba kontroli wzrosła do 145, a ogólne ustalenia przekroczyły 385 mln PLN,. Powodem takiego wzrostu było wprowadzenie przepisów o mechanizmie pay and refund.*
Ważne
Podatek u źródła – należyta staranność
Rozliczenie podatku u źródła wiąże się m.in. z szeroko pojętymi wymogami „należytej staranności”.
Przy weryfikacji warunków zastosowania preferencyjnej (obniżonej) stawki WHT, zwolnienia lub niepobrania podatku, płatnik jest zobowiązany do dochowania należytej staranności, która została wprowadzona w 2019 r. Wymogi należytej staranności nie zostały w jasny sposób wyjaśnione przez ustawodawcę, dlatego bardzo często temat ten jest podstawą do sporów z organami podatkowymi.
Niedochowanie należytej staranności jest obarczone dużym ryzykiem. Może skutkować karą w wysokości 10% kwoty brutto wypłacanych należności. Jeśli kwota należności przekroczy 15 mln PLN, stawka ta może ulec podwojeniu.
Ważne
Przy ocenie dochowania należytej staranności uwzględnia się charakter oraz skalę prowadzonej działalności. Istotne znaczenie ma także status rzeczywistego właściciela należności (tzw. beneficial owner).
Podatek u źródła - mechanizm pay and refund
Mechanizm pay and refund jest kolejnym wyzwaniem, z jakim muszą się mierzyć przedsiębiorcy rozliczający podatek u źródła. W praktyce oznacza to, że płatnik zobowiązany jest pobrać podatek u źródła od nadwyżki kwoty przekraczającej 2 mln PLN według podstawowej stawki i uiścić go na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Dopiero w kolejnym kroku podatnik (albo płatnik – jeśli to on poniósł ekonomiczny ciężar podatku) może ubiegać się o jego zwrot.
Aby wystąpić o taki zwrot, płatnik lub podatnik muszą złożyć odpowiednie wnioski oraz załączniki tj.:
- Certyfikat rezydencji podatkowej;
- Potwierdzenie przelewu dotyczącego płatności podlegających opodatkowaniu podatkiem u źródła;
- Oświadczenie kontrahenta zagranicznego o spełnieniu warunków zwolnienia;
- Dowody na potwierdzenie, że kontrahent zagraniczny prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, z którą związane są płatności – w praktyce najbardziej wymagające i surowo oceniane przez organy podatkowe.
W przypadku zainteresowania tematem podatku u źródła, oraz jego wpływam na Państwa działalność zapraszamy do kontaktu, a także do zapoznania się ze stroną:
Ministerstwo Finansów nie odpuszcza: projekt objaśnień podatkowych
Jesienią 2023 r. Ministerstwo Finansów (MF) opublikowało objaśnienia podatkowe do przepisów dotyczące podatku u źródła (WHT). Ich celem jest wyjaśnienie sposobu interpretowania i stosowania przepisów ustawy o CIT i ustawy o PIT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.
W projekcie objaśnień podatkowych MF bardzo rygorystycznie podeszło do kryterium rzeczywistego właściciela, określenie to zostało zdefiniowane w art. 4a pkt 29 ustawy o CIT i art. 5a pkt 33d ustawy o PIT.
- Rzeczywisty właściciel należności (Beneficial owner) - kim jest? Aby podmiot został uznany za rzeczywistego właściciela musi spełnić łącznie następujące warunki :otrzymuje daną należność dla własnej korzyści, w tym samodzielnie decyduje o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części;
- nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym do przekazania całości, lub części należności innemu podmiotowi – w projekcie objaśnień szeroko odniesiono się do tego wymogu wskazując, kiedy odbiorca stanowi tylko „administratora dochodu” i nie ma prawa do preferencji;
- prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, jeżeli należności są uzyskiwane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, przy czym przy ocenie, czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez ten podmiot w zakresie otrzymanej należności.
W projekcie przywołano wyrok TSUE w sprawie C-115/16, w którym trybunał stwierdził, że rolą organu podatkowego nie jest identyfikacja rzeczywistego właściciela, gdy prawdziwi odbiorcy odsetek nie są znani. Można i należy zatem uznać, że organy podatkowe nie są, co do zasady, zobowiązane do poszukiwania rzeczywistego właściciela innego niż odbiorca płatności – zidentyfikowanie go leży w interesie podatnika i to on ma wykazać, że dany podmiot można tak traktować.
Look-through approach
Koncepcja look-through approach (LTA) może być ostatnią deską ratunku dla grup, w których należności są wypłacane do podmiotów holdingowych – zarówno projekt objaśnień, jak i praktyka pokazują, że mają one znaczne trudności z obroną preferencji na gruncie WHT. W zakresie holdingów w projekcie wskazano, że aby LTA znalazło zastosowanie:
- holding musi przekazywać należność "w niezmienionej formie" (a więc nie może np. dywidendą finansować pożyczki na zakup udziałów).
- dana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a państwem holdingu musi przewidywać stawkę podatkową taką samą lub niższą niż stawka między państwem holdingu a państwem rzeczywistego właściciela.
Po więcej szczegółów o wymogach opisanych w projekcie objaśnień podatkowych odsyłamy Państwa do naszej publikacji „Projekt objaśnień WHT - Podatek u źródła” znajdującej się pod linkiem: https://www.krgroup.pl/uslugi/doradztwo-podatkowe/wht/projekt-objasnien-podatkowych/
Kontrole w 2024 roku coraz kosztowniejsze dla podatników
Kontrola jest w stanie przynieść efekty szybciej i efektywniej poprzez bardziej zaawansowaną analizę danych i wykorzystywanie wiedzy zdobytej w ramach poszczególnych kontroli w innych sprawach, możliwe dzięki scentralizowaniu postępowań dot. podatku u źródła w Lubelskim Urzędzie Skarbowym w Lublinie. Do 15 marca 2024 r. liczba zakończonych kontroli wynosiła 37*. Dlatego w opinii doradców podatkowych trend intensyfikacji kontroli w zakresie podatku u źródła może przybierać na sile.
Przez wymogi należytej staranności i nieprzychylne podatnikom stanowisko sądów administracyjnych odnośnie do spełniania kryteriów do zwolnienia z podatku przez odbiorców (zwłaszcza podmioty holdingowe), Fiskus ma odpowiednie narzędzia do nakładania domiarów.
Ryzyko można uznać za szczególnie podwyższone m.in. dla podmiotów wypłacających:
- należności do podmiotu holdingowego
- odsetki od pożyczek wewnątrzgrupowych
- dywidendy i inne należności spółkom osobowym
- należności podmiotom z rajów podatkowych
Lepiej zaprosić doradcę podatkowego, by wyprzedzić inspektorów skarbowych – statystyki pokazują, że wizyta tych ostatnich jest zdecydowanie bardziej kosztowna.
*Źródło: Podatek u źródła. Coraz więcej kontroli i domiarów - Dziennik Gazeta Prawna