Słowacja: trzeci pakiet konsolidacyjny

We wrześniu 2025 roku słowacki parlament zatwierdził trzeci pakiet konsolidacyjny, którego celem jest dalsze zwiększenie dochodów budżetu państwa w celu pokrycia długu publicznego. Środki konsolidacyjne zostały przyjęte w trybie przyspieszonym. Wejdą one w życie 1 stycznia 2026 roku.

Przedstawiamy przegląd najważniejszych działań, które w głównej mierze dotkną pracowników i pracodawców, a także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na Słowacji.

Ustawa o podatku dochodowym

Największa część środków konsolidacyjnych ponownie dotyczy podatku dochodowego oraz kilku zmian podatkowych, które podsumowujemy według poszczególnych zagadnień związanych z:

Stawka podatku dochodowego

Nastąpi zmiana obecnego systemu stawek podatku dochodowego, który zostanie dostosowany i uzupełniony o nowe stawki w zależności od osiąganych dochodów (przychodów). Stawki te będą dotyczyć wyłącznie osób fizycznych.

Na tej podstawie, od przyszłego roku będą obowiązywać cztery stawki podatku dochodowego:

Stawki podatku dla osób fizycznych będą nadal stosowane do każdej części podstawy opodatkowania osobno, w zależności od tego, która przekracza określony próg dochodowy, a nie do całej podstawy opodatkowania.

Podatek minimalny

Od nowego roku zostanie wprowadzona nowa minimalna stawka podatkowa dla wybranych poziomów dochodów osiągniętych w trakcie okresu podatkowego.

Ulga podatkowa (część podstawy opodatkowania wolna od podatku)

Nowelizacja ustawy zmienia również progi stosowane przy obliczaniu wysokości części podstawy opodatkowania wolnej od podatku oraz części podstawy opodatkowania wolnej od podatku dla małżonka podatnika. Nowe progi przedstawiono poniżej:

Różnica między krotnością minimalnego poziomu utrzymania a podstawą opodatkowania jest korygowana z 63,4-krotności do 70,8-krotności przy ocenie dochodu małżonka podatnika.

Opodatkowanie dochodów z transakcji płatniczych graczy

Pakiet konsolidacyjny wprowadza również nowy specjalny podatek od dochodów z opłat pobieranych przez banki od graczy za transakcje płatnicze dokonywane kartami płatniczymi na konta graczy.

Opłaty pobrane w ten sposób będą częścią specjalnej podstawy opodatkowania określonej w § 17 słowackiej ustawy o podatku dochodowym od 1 stycznia 2026 r. Specjalna podstawa opodatkowania będzie opodatkowana stawką podatku dochodowego w wysokości 54%.

Uwaga: osoby samozatrudnione i freelancerzy jako osoby prywatne nie podlegały opodatkowaniu. Oznacza to, że od 2026 roku opodatkowaniu będą podlegać wyłącznie firmy oraz zagraniczne przedsiębiorstwa, które spełniają określone kryteria (jednym z nowych kryteriów jest definicja stałego zakładu).

Podatek VAT

Odliczenie VAT dla samochodów służbowych

Planowana zmiana w prawie do odliczenia VAT dla samochodów służbowych, o której informowaliśmy w lipcu, została ostatecznie przesunięta na 2026 r. w ramach pakietu konsolidacyjnego. Zgodnie z ostateczną decyzją, od 1 stycznia 2026 r. do 30 czerwca 2028 r. będzie stosowane ryczałtowe odliczenie w wysokości 50% dla samochodów służbowych sklasyfikowanych jako środki trwałe – nieruchomości inwestycyjne.

Odliczenie to dotyczy zakupionych, leasingowanych lub nabytych pojazdów w kategoriach M1, L1e i L3e.

Nowa zasada ryczałtowego odliczenia VAT w wysokości 50% nie dotyczy sytuacji, gdy podatnik nabywa pojazd jako towar handlowy (np. dealerzy samochodowi). Nowe brzmienie zachowuje również pierwotny warunek, że odliczenie ryczałtowe dotyczy również towarów i usług zakupionych przez podatnika na potrzeby pojazdu, nawet jeśli pojazd jest używany do celów prywatnych.

Stawka VAT na cukier i sól

Klasyfikacja towarów zawierających podwyższone ilości cukru i soli jest dostosowywana z pierwotnej obniżonej stawki VAT 19% do podstawowej stawki VAT 23%. Do tych towarów należą:

• słone wypieki, precle, ciasta słone
• muffiny, słodycze, dżemy
• słodzone napoje bezalkoholowe
• chipsy ziemniaczane / crisps

Towary i produkty zawierające znikome ilości soli i cukru pozostają przy pierwotnej stawce VAT 19%. Należą do nich np.:

• żywność dietetyczna, wypieki pełnoziarniste
• produkty niesolone i niearomatyzowane
• żywność i produkty dla niemowląt

Pozostaje zasada, że obniżona stawka VAT dotyczy wyłącznie produktów finalnych przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez człowieka, wymienionych w specjalnym załączniku do ustawy o VAT.

Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

Jednym z istotnych środków konsolidacyjnych jest dostosowanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które wejdzie w życie od 2026 roku dla wszystkich osób – przedsiębiorców jednoosobowych, pracowników oraz osób samodzielnie opłacających składki.

Najważniejszą zmianą jest zwiększenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, co proporcjonalnie zwiększa również minimalne składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Składka na ubezpieczenie społeczne

Dodatkowo, zmieniają się również ulgi w opłacaniu składek społecznych i zdrowotnych dla osób samozatrudnionych, a pierwotne roczne odroczenie składek na ubezpieczenia społeczne zostaje skrócone z 12 miesięcy do 6 miesięcy. Oznacza to, że składki muszą być opłacane od pierwszego dnia szóstego miesiąca kalendarzowego po uzyskaniu licencji na prowadzenie działalności gospodarczej.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne

W przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne wprowadzono jednolity wzrost składek o 1%.

Wynagrodzenie podczas niezdolności do pracy

Nowelizacja ustawy wprowadza takie same zasady dla przypadków, w których pracownik otrzymuje wynagrodzenie, które obecnie nie podlega składkom w czasie niezdolności do pracy, urlopu macierzyńskiego lub urlopu opiekuńczego.
Od 2026 r. takie wynagrodzenie również będzie wliczane do podstawy wymiaru składek społecznych i zdrowotnych pracownika.
Dodatkowo, obowiązek pracodawcy wypłacania wynagrodzenia pracownikowi podczas czasowej niezdolności do pracy (tzw. zwolnienie lekarskie) zostaje wydłużony z 10 dni do 14 dni.

Dieta służbowa (dodatek na wyżywienie)

Kolejny środek konsolidacyjny pozwala Ministerstwu Finansów Republiki Słowackiej operacyjnie zmieniać i ustalać specjalne (wyższe) stawki dodatku na wyżywienie dla wybranych grup pracowników i określonych krajów. Ma to na celu zniwelowanie różnic w krajach, gdzie ceny żywności znacznie odbiegają od ustawowej stawki dodatku.

Jednolita zmiana dodatku na wyżywienie nie jest możliwa ze względu na potrzebę znaczącej konsolidacji. Zmiana wchodzi w życie 1 listopada 2025 r.

Zmiana dni ustawowo wolnych od pracy

Nowelizacja Kodeksu Pracy obowiązująca od nowego roku 2026 reguluje warunki, w których pracodawca może wymagać od pracownika pracy w placówkach handlowych w dni ustawowo wolne od pracy.
Dni ustawowo wolne od pracy to:

• 6 stycznia
• Poniedziałek Wielkanocny
• 1 maja
• 8 maja
• 5 lipca
• 29 sierpnia
• 15 września
• 1 listopada
• 17 listopada

Tymczasowa nowelizacja ustawy o dniach ustawowo wolnych od pracy przewiduje, że w 2026 r. 8 maja i 15 września nie będą dniami wolnymi od pracy.

Dzień ustawowo wolny 17 listopada zostanie trwale usunięty z listy dni wolnych od pracy, co oznacza, że dla pracowników będzie to normalny dzień pracy, a pracownicy nie będą już uprawnieni do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w tym dniu.

Ustawa o podatku ubezpieczeniowym

Kolejnym elementem jest podwyższenie stawki podatku ubezpieczeniowego z obecnych 8% do 10% od składki otrzymanej za ubezpieczenia majątkowe. Nie dotyczy to ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Ochrona zasobów mineralnych

Nowelizacja ustawy o ochronie i wykorzystaniu zasobów mineralnych (tzw. Ustawa górnicza) wprowadza obowiązek dla organizacji posiadających pozwolenie na działalność górniczą i wydobycie surowców pierwotnych opłacania należności za wydobyte surowce pierwotne.

Opłata dotyczy następujących surowców pierwotnych:

• żwir i piasek
• piasek żwirowy
• kamień budowlany

Opłata jest obliczana jako iloczyn ilości wydobytych surowców pierwotnych i stawki 1,35 EUR/t. Wyliczona opłata stanowi przychód budżetu państwa.
Każda organizacja zobowiązana jest do uiszczenia opłaty, jeśli:

• posiada wyznaczony obszar górniczy
• uzyskała minerały w wyniku eksploracji złóż
• posiada pozwolenie górnicze lub prowadzi działalność górniczą
• jest osobą prawną lub fizyczną prowadzącą nieautoryzowane wydobycie zasobów mineralnych

Specjalna opłata od zbiorczych funduszy inwestycyjnych

Ministerstwo Finansów Republiki Słowackiej skoncentrowało się również na spółkach inwestycyjnych, zarządzających oraz spółkach uzupełniających i emerytalnych, zwiększając specjalną opłatę od zysków z 4,36% do 15%.

Ogólne umorzenie kar

Słowacja pozwoli podatnikom na uregulowanie zaległości podatkowych lub dodatkowych zobowiązań podatkowych poprzez złożenie deklaracji podatkowej bez naliczania kar lub odsetek za zwłokę.
Jest to ogólne ułaskawienie dla wszystkich podatników przez urząd skarbowy i urząd celny. Instrument umorzenia kar obowiązuje tylko w okresie od 1 stycznia 2026 r. do 30 czerwca 2026 r..

Powyższa lista zawiera jedynie wybrane środki konsolidacyjne. Skupiliśmy się wyłącznie na tych środkach, które są istotne przede wszystkim dla przedsiębiorców i firm.