Co oczywiste, graczy interesuje jedynie jakość nowych tytułów oraz ich cena, twórcy gier są więc w bardziej skomplikowanej sytuacji. Oprócz wszelakich trendów gamingowych czy popytu na dany rodzaj wirtualnej rozrywki, firmy te muszą zwracać szczególną uwagę na rozbudowany polski system podatkowy. Z tego też względu zainteresowanie sektora tworzącego gry koncentruje się wokół ulgi IP Box, mogącej w znaczny sposób zmniejszyć koszty produkcji wydawanych tytułów.
IP Box to preferencyjne opodatkowanie dochodów uzyskiwanych ze sprzedaży produktów lub usług wytwarzanych w oparciu o prawo własności intelektualnej. Instytucja ta w dniu
1 stycznia 2019 roku została zaimplementowana do art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT oraz do art. 24d ust. 2 ustawy o CIT. Oznacza to, że skorzystać z niej mogą zarówno podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych (programiści prowadzący jednoosobową działalność), jak i podatku dochodowego od osób prawnych (m.in. spółki kapitałowe). IP BOX uprawnia do skorzystania z niższej, 5% stawki podatku dochodowego w rocznym rozliczeniu tych podatków przez podmioty uzyskujące dochody z komercjalizacji wytworzonych lub rozwiniętych przez nich kwalifikowanych praw własności intelektualnej w drodze działalności badawczo-rozwojowej (B+R).
Czym jest ulga IP BOX i kto może z niej skorzystać?
Ogólne zastosowania IP BOX
IP Box umożliwia skorzystanie z preferencyjnej 5% stawki podatkowej w podatku dochodowym, w stosunku do dochodów uzyskanych z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Jednym z praw wymienionych przez wspomniane ustawy jest autorskie prawo do programu komputerowego. Z całą pewnością więc gra wideo będąca programem komputerowym spełnia przesłanki ulgi IP BOX.
Oczywiście samo tworzenie programu komputerowego jeszcze nie gwarantuje możliwości skorzystania z ulgi. Przede wszystkim działalność musi nosić charakter badawczo-rozwojową, tj. musi obejmować badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowane w sposób systematyczny w celu wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Wydawać by się mogło, że każda gra tworzona od podstaw spełnia niniejszy warunek. Takie gry zawsze wprowadzają nowe standardy graficzne czy też dodają nowatorskie funkcjonalności.
Dodatkowo producent gier musi spełniać warunki księgowe. Ulga IP BOX wymaga od podatnika, aby ten prowadził osobną ewidencję w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów oraz dochodu. Upraszczając należy wyodrębnić przychody z danego programu komputerowego od pozostałych przychodów.
Ważne! Należy pamiętać, że instytucja IP BOX może zostać zastosowana dopiero po zakończeniu roku podatkowego przy kalkulacji rocznego zobowiązania podatkowego i składaniu rocznego zeznania podatkowego. Ulga nie znajduje zastosowania w odniesieniu do bieżących rozliczeń z tytułu PIT lub CIT - nie jest uwzględniana do celów kalkulacji miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy.
Fiskus przychylny dla twórców gier
Wśród wspomnianych unormowań art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT oraz do art. 24d ust. 2 ustawy o CIT próżno szukać bezpośredniego odniesienia się prawodawcy do branży gamedev. W takiej sytuacji należy, opierać się na interpretacjach organów podatkowych oraz objaśnieniach inicjatora wdrożenia omawianych instrumentów podatkowych tj. ministra finansów.
Zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów z 15 lipca 2019 roku, ze względu na dynamiczny rozwój technologii nie da się ustalić wyczerpującej i niezmiennej definicji pojęcia programu komputerowego oraz uniknąć rozbieżności interpretacyjnych. Dla podatnika w praktyce oznacza to, że za każdym razem chcąc skorzystać z omawianej preferencji podatkowej, powinien on złożyć wniosek o interpretację indywidualną do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (Dyrektor KIS). Minister zaznaczył przy tym, że podstawą przyznania ulgi dla programu komputerowego jest fakt, że stanowi on przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od przeznaczenia i sposobu wyrażania. Co za tym idzie, wyeliminowanie lub ograniczenie swobody twórczej będzie prowadziło wprost do wyłączenia lub ograniczenia zakresu ulgi IP BOX.
Spośród licznych interpretacji podatkowych największe znaczenie dla branży gamedev mają te z 24 stycznia oraz 6 lutego 2020 roku. Stanowisko Dyrektora KIS wyrażone w nich wprost, wskazuje, że autorskie prawo majątkowe do gry powstałe w wyniku działalności badawczo-rozwojowej uznawane jest za kwalifikowane prawo własności intelektualnej. W taki sam sposób należy traktować autorskie prawo do programu komputerowego. Co więcej, grę w rozumieniu prawa podatkowego należy traktować całościowo jako jeden utwór objęty kwalifikowanym prawem własności intelektualnej. Nie ma potrzeby wydzielania z niej poszczególnych części składowych takich jak grafika, dźwięk, mechanika czy interfejs.
Z powyższego wynika, że branża gamingowa nie ma powodów do zmartwień. Zasadniczo każdy tytuł stworzony od podstaw, korzystający z autorskich pomysłów i rozwiązań, kwalifikuje twórców do ulgi IP BOX.
Co z grami bazującymi na innych tytułach?
Wiemy już, że producenci wydający gry, które zostały stworzone od podstaw, co do zasady mogą liczyć na preferencyjne stawki podatku dochodowego. Co jednak, gdy dany przedsiębiorca zajmuje się odświeżeniem już leciwego tytułu, jak ma to miejsce - w popularnych w ostatnich latach – remakach gier? Problematyczne może okazać się również przenoszenie danych tytułów między portami gamingowymi, np. przeniesieniem dawnego „excluzivu” z konsoli PS4 na PC?
Powyższymi zagadnieniami zajął się Dyrektor KIS w interpretacjach z 16 i 17 czerwca 2020 roku. Organ – w przypadku remaku - uznał, że jeżeli producent stworzy tytuł za pomocą nowych kodów źródłowych gry na bazie jej dotychczasowej fabuły, zaś finalny produkt opracowany będzie z wykorzystaniem nowych koncepcji i narzędzi informatycznych, wówczas ma on prawo do skorzystania z ulgi IP BOX.
Z kolei przy tzw. portowaniu gier, Dyrektor KIS stanął na stanowisku, że w sytuacji, gdy wydawca w ramach przenoszenia gry na inną platformę dokonuje zmiany kodu, który umożliwia dopasowanie danego programu do sprzętu o innych parametrach sprzętowych, przy czym kod źródłowy portowanego programu jest zbudowany od podstaw, to nie ma prawnych przeszkód, aby twórca ten skorzystał z omawianej preferencji podatkowej.
Uwaga! Stanowisko Dyrektora KIS jest jednoznaczne. Jeżeli gra, czy to remake czy nowy port, bazuje na nowym kodzie źródłowym, twórca skorzysta z ulgi badawczo-rozwojowej.
Kto skorzysta z ulgi przy współpracy twórców?
Niejednokrotnie producenci gier korzystają z pomocy niezależnych twórców, np. osób tworzących ścieżki dźwiękowe czy zajmujących się optymalizacją. W takim wypadku producent musi być bardzo ostrożny – mimo możliwości skorzystania z IP BOX, nie każdy przychód będzie podlegał pod ulgę.
Dyrektor KIS w swojej interpretacji z dnia z 17 czerwca 2020 roku stwierdził, że w wypadku zawierania przez podatnika umów koproducenckich, jest on uprawniony do skorzystania z ulgi w podatku jedynie w części gry wytworzonej przez niego samodzielnie. Nie ma przy tym znaczenia, że koproducent przekaże prawa autorskie do swojej części programu głównemu deweloperowi. Kupno praw autorskich nie jest tożsame z wytworzeniem programu, a więc nie podlega ochronie prawnej w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.
W konsekwencji powyższej interpretacji może dojść do ograniczenia współpracy B2B w branży gamedev. Dużym twórcom może przestać opłacać się współpraca z programistami – influencerami. Postawią natomiast na etatowe zatrudnienie. Wydaje się, że tylko takie rozwiązanie pozwoli firmom w całości wykorzystać omawianą instytucję.
Pomimo pozytywnych trendów interpretacyjnych twórcy powinni uważać
Reasumując, należy stwierdzić, że obecna linia decyzyjna organów podatkowych jest korzystna dla zainteresowanych. Oprócz gier stworzonych od podstaw, również tytuły
„odtwórcze”, takie jak remake czy porty gier, dają możliwość ich twórcom skorzystania z preferencji podatkowej.
Z drugiej jednak strony IP BOX może wymusić na branży zmiany w jej strukturach. Z racji tego, że ulgi dotyczą jedynie „twórców”, w dosłownym tego słowa znaczeniu, podatnicy nie będą mogli skorzystać z ulgi w przypadku dzieł, które zostały zlecone podmiotom zewnętrznym. Może to doprowadzić do sytuacji, w której producenci będą musieli wybierać między skorzystaniem z IP BOX i zatrudnieniem „etatowych” pracowników (co wiąże się ze zwiększeniem kosztów pracowniczych), a skorzystaniem z tańszych usług tzw. influencerów i zapłaceniem podatku dochodowego w wyższej kwocie.
Jednocześnie trzeba mieć na uwadze fakt, iż omawiane w niniejszym artykule interpretacje Dyrektora KIS są opiniami odnoszącymi się wyłącznie do indywidualnych stanów faktycznych określonych przez danych podatników w swoich wnioskach. Oznacza to, że w dwóch – niemal identycznych – sytuacjach, organ podatkowy może inaczej zinterpretować okoliczności sprawy i wydać różne od siebie decyzję. Co więcej, w aktualnej sytuacji prawo-społecznej, zapewne nieprędko dojdzie do nowelizacji i uszczegółowienia omawianej materii.
Zdaje się więc, że obecnie, jedynym gwarantem sytuacji podatkowej twórcy gier jest, wydana w jego sprawie, indywidualna interpretacja podatkowa Dyrektora KIS.
Podstawa prawna:
Firmy z branży badawczo- rozwojowej mogą się jednak rozczarować. CIT estoński i ulga na innowacje najprawdopodobniej nie będą mogły być łączone.
Ulga IP BOX jest dosyć świeżym rozwiązaniem, bo wprowadzonym od 1 stycznia 2019 roku w art. 24d ust. 2 ustawy o CIT. Uprawnia do skorzystania z niższej - 5% stawki podatku dochodowego w rocznym rozliczeniu tych podatków przez podmioty uzyskujące dochody z komercjalizacji wytworzonych lub rozwiniętych przez nie kwalifikowanych praw własności intelektualnej w drodze działalności badawczo-rozwojowej. Z kolei CIT estoński ma wejść w życie na początku 2021 roku. Dzięki niemu firmy nie będą płaciły podatku w miesięcznych czy kwartalnych zaliczkach ani rozliczały się rocznie. Będą go płaciły dopiero w momencie wypłaty zysku (dywidendy).
Czym jest ulga IP BOX i kto może z niej skorzystać?
W przepisie art. 24d ustawy o podatku CIT wprowadzono preferencyjne zasady opodatkowania dochodów z działalności o charakterze innowacyjnym. Opodatkowanie to wynosi 5% i jest naliczane od dochodów uzyskiwanych przez podatnika z praw własności intelektualnej, których podatnik jest właścicielem, współwłaścicielem, użytkownikiem lub posiada prawa do korzystania z nich na podstawie umowy licencyjnej.
Do rzeczonych praw własności intelektualnej zaliczają się:
Na czym będzie polegał estoński podatek dochodowy?
Według koncepcji wypracowanej w Estonii, podatek od osób prawnych odprowadzany jest nie od wypracowanego przez podatnika zysku w danym roku, lecz dopiero w momencie wypłaty owego zysku w formie dywidendy. W praktyce oznacza to, że dopóki pieniądze pozostają w firmie, np. dochód zostaje reinwestowany w kolejne przedsięwzięcia rozwojowe, fiskus nie będzie domagał się podatku. Przedsiębiorstwo zapłaci CIT dopiero wówczas, gdy zechce wykorzystać wypracowany w firmie majątek do innych celów, np. na konsumpcję, finansowanie nowy przedsięwzięć czy wypłatę zysków swoim udziałowcom.
Oczywiście ulga nie obejmie każdej firmy – dotyczy ona wyłącznie szczegółowo określonych grup przedsiębiorców.
Mimo iż, takie rozwiązanie jest „chwalone” za wspieranie innowacyjności i rozwój firm, to należy mieć na uwadze, że ominie ono większość świeżych biznesów. Mało którego przedsiębiorcę na początku jego ścieżki zawodowej będzie stać na zatrudnienie 3 pracowników na umowie o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.
Estoński CIT nie taki innowacyjny
Z oczywistych przyczyn nie możemy jeszcze liczyć na interpretacje podatkowe Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej czy orzecznictwo sądów administracyjnych, a to dopiero wskazane podmioty wyznaczą praktyczny zakres estońskiego podatku dochodowego. Jednakże już teraz otrzymujemy informację, że koncepcja estońska będzie wykluczała większość ulg podatkowych, w tym również IP BOX.
Zgodnie z instrukcjami Ministerstwa Finansów spółka, która zdecyduje się na estoński rodzaj opodatkowania, nie będzie mogła korzystać z ulgi na działalność badawczo-rozwojową. Resort zauważa, że w systemie estońskim funkcjonować będą przedsiębiorstwa systematycznie zwiększające wartość swoich nakładów inwestycyjnych, co przekładać się będzie na wzrost dochodowości produkcji. Obecnie funkcjonujące ulgi w CIT (IP Box oraz ulga na działalność B+R) mają za zadanie stymulować inwestycje i innowacje w przedsiębiorstwach, co w systemie klasycznego CIT oznacza zmniejszenie wysokości dochodu podlegającego opodatkowaniu. Minerstwo podkreśliło, że w systemie estońskim nagrodą dla podatnika jest odroczenie opodatkowania dochodu. W rezultacie więc, gdyby dopuścić możliwość stosowania tych preferencji w systemie estońskim, zakładany cel wprowadzenia tego nowego modelu opodatkowania mógłby nie zostać osiągnięty.
Eksperci podatkowi nie zgadzają się ze stanowiskiem Ministerstwa
Jednoznacznie negatywne stanowisko Resortu Finansów skierowane do branży badawczo-rozwojowej, zdaniem ekspertów podatkowych jest niezrozumiałe. Praktyka podatkowa wskazuje, że estoński CIT oraz ulga IP BOX może zostać pogodzona.
Połączenie obu korzyści, tj. zarówno ulgi IP Box oraz rozliczania CIT na zasadach estońskich, jest możliwe. Należy pamiętać, że pomimo iż obie preferencje podatkowe mają na celu zwiększenie innowacyjności polskich przedsiębiorstw oraz nakładów ponoszonych w tym celu, ich konstrukcja jest zupełnie inna.
Dopiero zastosowanie obu korzyści może przyczynić się do osiągnięcia wskazanego celu. Dzięki takiemu rozwiązaniu podatnicy prowadzący działalność B+R, skutkującą wytworzeniem kwalifikowanych IP, będą premiowani za zwiększanie nakładów inwestycyjnych.
Katarzyna Adamowicz, Head of Tax w KR Group
Eksperci uważają, że przy połączeniu omawianych instytucji wydatki poniesione na działalność B+R stanowiłyby koszty kwalifikowane, które następnie zmniejszałyby dochód do opodatkowania. Sam dochód opodatkowany byłby dopiero w momencie, w którym spółka wypłaciłaby go jej udziałowcom. Takie rozwiązanie stoi w pełnej zgodzie z celem projektu Resortu Finansów, gdyż podatnik odraczając moment zapłaty podatku, przeznaczałby wypracowany dochód na nakłady inwestycyjne, a jeżeli doszłoby do obowiązku zapłaty podatku, dochód byłby pomniejszony o koszty kwalifikowane wynikające z prowadzonej przez podatnika działalności B+R.
Celem ulgi IP BOX jest nagrodzenie podatnika za prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej. Z kolei estoński podatek dochodowy stanowi gratyfikację za systematyczne zwiększanie wartości swoich nakładów inwestycyjnych. Tak więc obie ulgi mają inne zadania, które jednak nie stoją ze sobą w sprzeczności.
Podatnik będzie musiał wybierać
Jeżeli nowelizacja ustawy o podatku CIT wejdzie w życie w kształcie, który forsuje Ministerstwo, przedsiębiorcy - z kalkulatorem w ręku - będą musieli wyliczyć, które rozwiązanie będzie dla nich korzystniejsze.
Porównując tzw. próg wejścia obu instytucji, można przewidywać, że przedsiębiorcy wybiorą obecnie funkcjonujące ulgi. Na korzyść IP BOX przemawia krótszy i prostszy katalog przesłanek. Wątpliwości budzi także brak określenia zasad wyjścia z rozwiązania estońskiego. Mimo krótkiego okresu do wejścia nowego reżimu podatkowego, podatnicy w dalszym ciągu nie mają informacji, czy możliwe będzie rozpoczęcie korzystania z odroczonego terminu płatności podatku, a następnie zmienienie go na rzecz ulgi na innowacje.